Gisteren in het museum in de Waag werd de lof van een fijne schippersvrouw bezongen. Ik weet niet of door Ellen komt maar vandaag hadden we de hele tocht naar Schokland ruime wind. En we hebben het ook nog binnen droog gehouden.

Omdat we een eind moesten varen stonden we al voor achten op. Ellen naar de lokale bakker, voor heerlijke broodjes, brood en Fries gebak, en ik de boot vaarklaar maken. Nog wel even zoeken naar een waterpunt maar dat was er op de steiger niet. Minpuntje.

Om kwart voor negen gooien we los. Over ‘It Soal’ varen we terug naar het IJsselmeer. Ondanks een flinke golfslag gaat het grootzeil meteen omhoog en met de Genua erbij gaat het richting het Zuiden. Een lekkere wind, veelal kracht vier, zorgt ervoor dat we opschieten. Maar uit het noordwesten waait het ook nooit warm. Het is dus fris en grijs. Toch zijn we niet alleen op het water.

We hebben al een paar weken problemen met de ‘hoofd GPS ontvanger’. Dat is vervelend maar niet onoverkomelijk (doordat we allerlei vervangers aan boord hebben). Gisteren de software van de apparatuur bijgewerkt naar de laatste versie. In de hoop dat dat de problemen zou verhelpen bleek het nog best veel gedoe. De problemen met de GPS zijn niet weg. Wel zijn veel instellingen terug naar ‘standaard’; en zo worden we regelmatig getrakteerd op een AIS alarm als er een schip een beetje in de buurt komt. Handig op de oceaan zo’n alarm; op de drukke vaarwaters waar wij varen gaat het alarm echter constant af. Maar het duurde even voordat is weer wist hoe dit alarm moet worden afgezet.

Maar als het dan gelukt is kun je tevreden kijken. Naar een schip waarop je op het oog ook wel kon zien dat die ruim achterlangs ging.

Ondertussen varen we lekker door. Genieten we van verse broodjes kaas. En zien vooral buien langstrekken. Zelf varen we lekkere droog. Tegen tweeën zakt de wind wat in. We zien stukken blauw aan de hemel. En ook Urk ligt er lekker bij.

Als de wind aantrekt komen we aan de vroege kant, even na drie uur, aan bij de bottleneck van deze tocht: de Ketelbrug. Opent om 10 minuten voor het heel en voor het half. Maar tussen 4 en half zeven niet. Wij zijn dus ruim op tijd maar moeten wel ruim 20 minuten op de hoge golven dobberen voordat de brug opent. De brug is daarbij ook nog aan lager wal gelegen.

We laten de brugwachter per marifoon weten dat we er zijn. We leren daarbij dat de IJsselmeer zijde (wij dus) als eerste door de brug mag. En dan gaan de bomen naar beneden, de brug omhoog en speren wij er op de motor doorheen.

Aan de andere kant van de brug zijn de golven veel minder. Op de genua zeilen we richting de haven. En de zon breekt echt even door. Onze handschoenen houden we nog even aan want het is wel fris.

Kalmpjes zeilen we de laatste mijlen naar de haven. We hebben telefonisch al plek 4 toegewezen gekregen – helemaal achterin de haven. Daar leggen we net voor vijf uur aan.

Eergisteren rook het op de steiger naar zuurkool. Hmm, we waren bijna aan boord gestapt. In plaats daarvan kwam zuurkool op het boodschappenlijstje en vandaag op het menu. Geheel passend bij het frisse weer. Onze elektrische kachel doet het overigens prima – we dineren bij 25 graden Celsius.

We sliepen heerlijk na een avondwandeling door Workum in ruste. Minder fijn werd ik wakker door getimmer op onze boot. In nachttenue steek ik mijn hoofd uit het luik. De man met typisch havenmeester uiterlijk vertelde mij dat hij kwam afrekenen en of dat hij mij wakker had gemaakt. Het was half negen en ik weet dat die Friezen dan vinden dat je dan allang uit de veren moet zijn. Ik heb me maar gericht op de eerste opmerking en gezegd dat we al digitaal betaald hadden. Er volgde een niet echt aangenaam gesprek. Hij wilde het wel geloven maar zag het niet in zijn systeem. En zijn systeem was lijdend. Ik heb het mailtje nog voorgelezen waarin stond dat we betaald hadden. Uiteindelijk droop hij af. Nu volgt een spoiler: dit was de enige onaangename ontmoeting van deze dag.

Rustig wakker worden: niet gelukt. Rustig opstaan, ontbijten en koffie drinken: wel gelukt. We wilden hier een dagje blijven omdat we Workum wel eens beter wilden verkennen en een bezoek aan het Jopie Huisman museum brengen. Dus gingen we op stap, helaas al snel door de regen. Des te beter dat er een museumbezoek op het programma staat.

Over Jopie Huisman in het kort: de voddenboer die al schilderde maar toen zijn vrouw hem verliet z’n vodden ging schilderen omdat hij zich ook zo afgedankt voelde en daarmee juist bekendheid verwierf. Hij had een superrealistische stijl. Er hangt een schilderij van gebreid ondergoed en sokken. Iedere breisteek was geschilderd, hij had de steken geteld want hij moest het breiwerk eer aan doen.

Hierna gaan we lunchen. Het is overal aardig druk. Het museum trekt bezoekers voor Workum. Maar Workum heeft meer te bieden. Nu heeft Workum al stadsrechten sinds 1399. We gaan eerst de winkelstraat door. We gaan verschillende winkels in en overal aardige mensen die graag een praatje maken. Ik koop een regenjas. Maar daarna gaat natuurlijk de zon schijnen.

Het is tijd om de Grote of St Gertrudiskerk te bezoeken. Deze werd oorspronkelijk in 1480 gebouwd natuurlijk als katholieke kerk, maar onderging vele beschadigingen, veranderingen na de Reformatie en restauraties. De PKN kerkt er en vrijwilligers van deze gemeente zijn er aanwezig tijdens openingstijden. En dat is nu iedere middag van half 2 tot half 5. Een vriendelijk echtpaar staat ons te woord en vertelt enthousiast over de kerk. Bijzonder is de verzameling draagbaren van verschillende gildes uit de 17e en 18e eeuw.

Met trots vertelt de man dat de oudste draagbaar van de bakkersgilde nu in het Rijksmuseum in Amsterdam tentoongesteld is. ‘Dan moeten we terug naar huis’, ontvalt ons. Maar we begrijpen dat hij daar trots op is. We horen ook nog dat ze over 2 weken weer aan de overkant gaan kerken omdat het niet te betalen is om deze grote kerk te verwarmen.

Er is in de kerk een tentoonstelling van een schilder die opvalt door zijn naam: J. Fekkes. De naam van mijn moeder en haar vader en 2 broers hadden de beginletter J. Hier gaat het om Jentsje Fekkes. Het mooiste kunstwerk is verkocht.

We krijgen nog een tip om ook de Waag te bezoeken, zeker de moeite waard en zij kijken er al naar uit want na een middagje hier in de kou gaan ze als afsluiter daar koffie drinken. Dus gaan we naar de Waag die naast de kerk en de kerktoren staat.

We leren daar veel over het verleden van Workum waar al vroeg de scheepswerven boten bouwden voor het vervoer van handelswaar. Ze lieten zich inhuren door de kooplieden van Amsterdam en voeren van de Oostzee tot Spanje met hun Kofschepen en Smacken. Deze laatsten zagen we in Engeland, maar we leren nu dat ze ook hier gebouwd werden. Daarnaast was veeteelt een belangrijke verdienste. De combinatie van die twee leverde het strontvervoer op van Workum naar Warmond. De koeienstront werd in Warmond gebruikt voor de bloembollenteelt. Vanuit dit historisch gebeuren is de Strontrace ontstaan die jaarlijks in de Herfstvakantie wordt gehouden en valt in de Strontweek, de feestweek in Workum. Als echte beurtschippers moeten ze zeilend, bomend of jagend een vrachtschip en zakken met stront naar Warmond brengen, alleen op het IJ mogen en moeten ze de motor gebruiken (uit veiligheidsoverwegingen). Terug nemen ze bloembollen mee. Het startsein van de race is: en nu oprotten…..

Na dit bezoek is het tijd voor een biertje in een café. Vervolgens lopen we langs de supermarkt en weer naar onze boot via het haventje bij de Scheepswerf de Hoop net achter de sluis.

Als we bij onze boot komen komt de achterbuurman naar buiten om ons te vertellen dat morgen de Strontweek begint en dat er hier heel veel boten komen te liggen. Of we voor 12 uur weg willen zijn. Hij zei het niet maar ik hoorde wel: of we willen oprotten. Onze zeilrace start om morgen al om 9 uur, dus we konden hem geruststellen. We hebben dan een flinke tocht voor de boeg. Schokkerhaven is ons doel.

Bij wakker worden is het grijs en mistig, maar als we hebben ontbeten en naar buiten gaan zijn er opklaringen naast buien en dan kan je over de steiger onder de regenboog lopen.

We willen rond 12 uur vertrekken en hebben nog tijd voor een wandeling. We gaan splitsen. Joost gaat naar de winkel, toch zo’n 20 minuten lopen en ik ga lekker over de Oeverdijk lopen.

Het is laag water dus op het wad zijn veel vogels. In de verte gaat een zeilboot, daar willen wij straks ook varen.

Ik zie in de verte een grote vogel, heel anders dan de andere vogels. M’n lens maximaal ingezoomd kan ik hem beter zien.

Mijn vogelkennis wordt groter door vooral iets op te merken en dan later op te zoeken wat het is. Het is een bergeend.

Niet heel bijzonder in Nederland, Duitsland en Engeland. Wel bijzonder gedrag. Ze broeden hier in juli en vertrekken dan allemaal naar Hegoland, behalve de jongsten die blijven hier als in een crèche begeleidt door een paar oudere eenden.

Na een uur zijn we allebei weer op de boot terug. We bespreken nog even het plan om naar Texel te varen. Het moet lukken met de noorderwind. Eerst via het Visjagersgaatje noordwestelijk en dan via de Texelstroom noordoostelijk. Om 12 uur vertrekken we. Het is weer heerlijk zeilweer, we hebben niet te klagen. Goede wind en scherp aan de wind varen gaat ook goed. We moeten wel 2 keer overstag maar we hebben genoeg ruimte nog buiten de vaargeul waar het diep genoeg is om te varen. Een grote aluminium Bestevaer haalt ons in, gaat bijna 2 keer zo snel. Maar hij houdt wel de vaargeul aan en vaart een stuk om. Je denkt, zo’n grote boot kiest wel het ruime sop, maar hij slaat ook rechtsaf de Texelstroom in om naar Texel te varen. We krijgen af en toe een bui over ons heen. Voor Texel zien we weer een mooie regenboog.

Of Joost de fotograaf aan boord wil plezieren? Daarvoor haalt hij wel een waagstukje uit. Hij gaat vlak voor een ‘voor anker liggend’ onderzoeksschip langs terwijl hij scherp aan de wind vaart en de boot benedenwinds ligt.

Als het mis gaat lig je aan zijn ankerketting, wat niet de bedoeling is. Hij krijgt van de fotograaf op z’n sodemieter, maar het levert wel mooie plaatjes op.

We varen de haven van Oudeschild binnen en leggen in de passantenhaven aan. Het is er redelijk rustig. De Bestevaer ligt er al. Ach, eigenlijk te groot voor deze haven.

Voor het avondeten lopen we naar restaurant de Kombuis voor een eenvoudige maaltijd. Het is daar altijd goed en gezellig. Daar maken we ook de plannen voor de komende dagen.

We worden wakker in een herfstig Enkhuizen. Op wat miezer na is het droog. Maar de bomen zijn in de herfstkleuren. En de blaadjes vallen ook. De scheepsdekken in de haven liggen vol. Veel bemanningen, met name het vrouwelijk deel, is druk de blaadjes in het water te krijgen. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat de blaadjes (grotendeels) wel wegwaaien.

Zoals jullie weten volgen we nogal wat scheepsreizen op YouTube. Eén van de schepen is de Dixbay uit Enkhuizen (https://www.youtube.com/@Dixbay) – vooral ook vanwege de fijne muziek bij de beelden. Deze zomer is de Dixbay naar Spitsbergen gevaren. Maar het schip is terug en ligt nu haast naast ons. En dus moeten de schepen samen op de foto!

We vertrekken even na half elf – mooi op tijd – en hijsen de zeilen als we het Krabbersgat uit zijn. Het is best druk met klippers die nog met groepen een weekje weggaan – het is herfstvakantie in het zuiden en vast ook wel ergens in Duitsland. Met de mooie luchten, het is in de ochtend vooral grijs, geeft dat af en toe een mooi plaatje.

De verwachting is noordoosten- tot noordenwind. Niet ideaal om naar de Waddenzee te komen. Daarbij waait het soms maar weinig met vlagen waardoor we dan niet zo scherp gaan. We gaan dus al kruisend onze weg. Beetje lettend op de wind – is de wind meer naar het noordoosten gedraaid dan gaan we liefst naar het noordwesten – zodat we zoveel mogelijk opschieten richting Den Oever. Verder kunnen we niet natuurlijk over land en moeten we ook rekening houden met ondieptes (zoals het Vrouwenzand en later Oude en Nieuwe Zeug voor de Wieringermeerpolder).

Gelukkig trekt in de middag de wind iets aan (naar een kracht drie) en kan de stuurautomaat het werk goed doen en halen we ook snelheden tussen de 4 en 5 knopen. Voor Ellen tijd om in het boek Overstag te lezen; het moet toch uit voordat iemand het wil lenen.

De Noordenwind is fris. Maar we zijn goed aangekleed en in de middag schijnt de zon!

Tegen de avond zakt de wind iets in. Dat komt eigenlijk wel goed uit want we slapen het liefst in de waddenhaven van Den Oever. En de brug in de Afsluitdijk draait pas na 19uur weer voor pleziervaart. Dus we hoeven niet te vroeg aan te komen.

Maar als we de sluis naderen en met de marifoon de sluiswachter oproepen gaat er gelijk een groen licht branden ten teken dat hij al met de voorbereiding van onze sluispassage is begonnen. En zo passeren wij vlot de sluis waarna ook bij de brug een groen licht brandt. Al snel draait de brug en worden we zelfs aangemoedigd om even door te varen (om het autoverkeer zo min mogelijk te hinderen). En zo zijn we net na 19uur op zout water.

De haven is dichtbij. We leggen met een spring aan aan een vingerpier aan bakboord. En controleren even of al onze navigatielampen wel goed branden.

Terwijl ik de zeilspullen op ruim gaat Ellen even kijken hoe we ons moeten melden. Mooie gelegenheid voor haven overzichtsfoto.

Tegen achten is het diner tijd. En om half tien is de afwas gedaan. Morgen kunnen we rustig aan doen; het is om 8:40uur laag water.