Over Ellen

Reisleider, dol op reisgidsen en het puzzelen op reisdoelen. Groot genieter, ook van voorpret. Voorkeur (ook buiten Duitsland) voor Duitstalige reisgidsen wat vaak de taalverwarring vergroot.

Nachtwacht (17 en 18 juni 2024, Terschelling – Brunsbütel, 168 mijl)

Hoe ben ik hier zo verzeild geraakt, kan ik me opeens afvragen, nu ik voor het eerst de nachtwacht hou tijdens onze zeiltocht richting de Oostzee. Ik heb eens een spannend boek gelezen over een vrouw die opeens ontwaakt alleen op een zeilboot midden op zee met vreselijke hoofdpijn. Ze weet niet hoe ze daar gekomen is. Maar ja, ik weet dat natuurlijk wel, 37 jaar geleden tegen Joost aangelopen en van het een kwam het ander. 

De zon is onder gegaan,

de maan is op,

het is in het westen nog aardig licht maar voor me in het oosten tekent zich al een zwart gat af. Joost is om half elf zijn kooi ingekropen. Niet voordat hij nog even het Duitse gastenvlaggetje heeft gehesen.

Hij slaapt altijd makkelijk in, ook op dit soort tijden en ik heb daar meer moeite mee. Vandaar dat hij begint met slapen. Om half twee staat zijn wekker en komt hij mij aflossen. Daarna mag ik 3 uur slapen. Daarna misschien nog zo’n rondje. We zitten ter hoogte van Borkum, de vuurtoren is goed te zien.

En nu moet ik me naast het opletten ergens mee vermaken. Vandaar dat ik aan het blog begonnen ben. Daarvoor heb ik een half uur nadat Joost naar bed was gegaan de Genua gestreken en de motor gestart. We voeren te langzaam door te weinig wind. Nu gaan we 1,5 knoop harder. Jammer van de ervaring van zeilen door de nacht. Maar wie weet trekt de wind later wel weer aan. 

We zijn vanochtend om half 10 vertrokken van Terschelling.

Eerst hebben we om het zeegat uit te komen een lang stuk tegen de wind in moeten motoren. Het was windkracht 4 a 5. Er waren in het zeegat flinke golven terwijl het verder op zee heel erg meeviel. Toen we onze koers konden verleggen naar het oosten hebben we de zeilen gehesen en gingen we toen we eenmaal stroom mee hadden zo’n 7 knopen. De zon scheen uitbundig en dit is ook een warme koers. Geen enkel teken meer van de regen en te harde wind van de afgelopen dagen.

In twee dagen willen we het begin van het Kieler kanaal bereiken bij Brünsbütel, in de beruchte Duitse bocht. Wanneer het hard waait uit het westen stuwen de wind en stroming het water hier flink op met gevaarlijke zeeën. Hier moet je dan wegblijven. Je moet dit dus doen tijdens een gunstig moment, een weergat genoemd. Komende twee dagen is daar sprake van en daarna gaat het hier weer harder waaien.

Er is nog een planningsprobleem waar we mee te maken hebben. Het Kieler kanaal begint bij de Elbe monding en daar staat een forse getijdestroming waar je niet tegenin moet proberen te varen. Je moet dus aankomen bij laag water om van de vloedstroom te profiteren.

Oeps, even opletten, er komt een licht mijn kant op. Ik zie een stoomlicht en een rood licht. Een motorende zeilboot die mij passeert. Heeft blijkbaar geen AIS, want ik had hem niet op de kaart gespot. 

We hebben dus een rekensom moeten maken hoe laat we daar aan moeten komen om te weten wanneer te vertrekken. Daarnaast maken we ook gebruik van de tips uit de zeilwijzer: de Oostzee. Belangrijk is nu natuurlijk dat je ook vaart blijft houden anders kom je te laat bij de Elbemonding. 

We hebben tot nog toe een hele relaxte tocht. Met deze wind en windrichting is zeilen vrij ontspannen en kan ik heerlijk een boek lezen. Joost is steeds wat meer bezig met het zeilen. Omdat we voor de wind gaan is er steeds gevaar van een gijp. In die zin is voor de wind eigenlijk niet helemaal wat het gezegde doet geloven. Uiteindelijk heeft hij een lijntje (bullet talie) gespannen tussen het grootzeil naar voren op de boot zodat dit het gijpen voorkomt. 

Ik heb even mijn koers 10 graden naar bakboord. Recht voor me zie ik twee lichten een eindje uit elkaar. Ik kan niet thuisbrengen hoe ver verwijderd het wan me is, hoe verweg of wat het is. Op de kaart zie ik ook niets behalve een boot met een kruis erdoor ten teken dat deze een signaal daar heeft uitgezonden, maar nu niet meer. Is daar iemand voor anker gaan liggen, of varen daar vissersboten? Dat laatste lijkt mij niet want ik zie geen navigatielichten. Na een hele tijd turen kom ik tot de conclusie dat het toch vissersboten zijn die wel op de AIS te zien zijn, maar veel verder weg dan ik dacht. 

Ik hou mijn koers maar even zo. In de verte knippert het licht neem ik aan van een noordkardinaal die ik ten noorden moet passeren. Dat lukt zo mooi. Alles onder controle, ik kan even naar binnen om een kopje thee te zetten en dan mag ik er een pannenkoek bij. Beloning voor 2 uur wacht draaien!

De hele dag zijn we geen boot tegengekomen op een ankerend vrachtschip na en nu heb ik het razend druk met zien te onderscheiden wat ik zie. Wat denk je als dit opeens achter je opdoemt?

Een vrachtschip, leek mijn kant op te komen, toch niet, maar lijkt wel gewoon onze uitgezette route te volgen en niet de shipping lane. En tegelijk aan de andere kant dit:

  Ik zag 3 witte lichten, de groene zag ik niet. Vanwege de lange sluitertijd kan je mooi de golfbeweging zien door het water. Het groene licht is een navigatielamp zodat ik weet dat deze boot mij met zijn stuurboordkant passeert. Het is een sleepboot weet Joost me later te vertellen.

Het laatste half uur valt me zwaar en ik ben blij als Joost zijn kooi uitkomt. Een korte overdracht en dan duik ik m’n bed in. Ik slaap onrustig en ben tegen vijf uur vanzelf klaarwakker voor de volgende wacht. Joost vertelt dat het om 3 uur al licht was en dat hij Nordeney heel goed kon zien met straat verlichting en al. Maar nu is er de echte zonsopkomst, nou ja, hij komt op uit een wolk.

Met de zon komt ook de wind en ik trek de Genua uit. Zo zeilen we gedurende 2 uur heerlijk. Het is wel veel kouder dan eerder vannacht. Ik trek zelfs handschoenen aan. Ik vermaak me met een sudoku. De tijd gaat deze keer heel snel. Ik moet na 2 uur de motor starten vanwege geen wind meer. En dan komt Joost weer eruit die heerlijk geslapen heeft. Hij mag de oversteek van het Jade en Wesergebied in goede banen leiden. Het blijkt daar niet druk. Ik slaap 2 uur en kom om 10 uur eruit. Het water is vlak, geen wind, de zon heeft alles inmiddels opgewarmd. Hoewel we de eerste betonning van de Elbe vaarweg hebben bereikt is het hier rondom nog enorm weids.

We hebben echter toch een rekenfout gemaakt. We zijn een paar uur te vroeg of te laat van welke kant je het bekijkt. Als er later een noordenwind opsteekt (en de zon verdwijnt) zeilen we verder op de genua tegen de stroom in waarmee we onze tocht vertragen. Misschien wat te veel, want als we de vloedstroom mee krijgen is deze nog lang niet zo sterk als we hadden gedacht uit de stroomgegevens op de kaart. Dan maar weer de turbo aan. 

We naderen Cuxhaven een badplaats aan de zuidoever van de Elbe. Heel bijzonder om te zien. Je denkt: wat staan er een gekleurde koeien op de dijk, maar ook daar zetten ze strandstoelen.

Voor campers is Cuxhaven blijkbaar een bezienswaardigheid.

Cuxhaven heeft een grote jachthaven waar vaak nederlandse jachten een weergat afwachten om weer terug te varen naar Nederland. Grote kans dat wij daar nog komen op de terugweg, dus varen wij de laatste 20 mijl door naar de sluis voor de ingang van het Kieler kanaal. Ondertussen warmen we eten op. We varen netjes buiten de vaargeul die bestemd is voor het grote scheepvaartverkeer. We worden opgeroepen door de havenmeester van Cuxhaven om ons te waarschuwen voor een ondiepte juist buiten de vaargeul. Fijn dat ze meekijken!  Over de Elbe wordt heel wat vervoerd.

We lezen ons nog even in op de aanloop en de gebruiken bij de sluis. Ze hebben daar in de sluis een drijvende steiger. Makkelijk omdat je gewoon de boot daaraan vast kan knopen. We worden gewaarschuwd voor gladde steigers. Bij de sluis aangekomen blijken er al twee andere boten te wachten voor een opening. 

Maar al heel snel gaat het witte licht knipperen als teken dat we de sluis in mogen varen. Het aanleggen valt mee, hoewel het me niet lukt met onze mooie hookandmoore stok. Joost gaat van boord om de lijnen door de ringen te halen. Nog even een keer oefenen met die stok.

De overbuurschipper in de sluis maakt een mooie foto van ons met het avondrood als achtergrond. Later noemt hij zijn emailadres zouden we kunnen contacten voor de foto. Het duurt niet lang of de sluisdeuren gaan weer open. Meteen om de hoek ligt een klein haventje waar we langszij een andere boot gaan. Op het Kieler kanaal mag je ‘s nachts niet varen. We hebben ook geen ambities. Het is half elf en we snakken naar ons bed. De boot waar we langszij liggen vertrekt morgen om 6 uur.  Een echt lange nacht wordt het dus niet, maar wel een van hele diepe slaap.

Oerol 5 (15 juni 2024, Terschelling)

We hebben geen kaartjes meer voor een Oerol voorstelling maar er is ook straattheater waar je zo heen kan zonder kaartje. Vanmiddag is er acrobatiek in West Terschelling. Maar we worden wakker met regen en de wind trekt ook behoorlijk aan. Ik haal in de haven genoeg broodjes zodat we een deel van de dag doorkomen zonder er echt uit te hoeven. Genoeg drukke dagen gehad, dus we zitten lekker binnen. De ochtend verloopt relaxt op een bedrijfsongevalletje na. De schipper heeft binnen al zijn pet opgezet en dan zie je als je naar buiten loopt niet dat het luik dicht zit. Een flinke bloedende hoofdwond tot gevolg. Gelukkig zijn er wel twee zogenaamde BHV’ers aan boord.

In de middag klaart het op en gaan we vol goede moed naar het centrum van West Terschelling. Op het plein bij de Brandaris staat er al een menigte in eeen cirkel in afwachting van de Franse acrobaten van Compagnie XY. Opeens zijn een paar de crikel binnnegdrongen en manen ze iedereen op de grond te gaan zitten. Zo kunnen inderdaad veel meer mensen het zien. Wij zitten opeens heerlijk in het zonnetje.

De voorstelling gaat over je laten dragen en het publiek is soms ook de klos. Loslaten en vertrouwen, niet zo makkelijk! Het publiek is enthousiast maar de 18 acrobaten genieten er ook zichtbaar van. Erg leuk allemaal.

Tussendoor wat spatten gehad, bij het einde barst er een bui los. Het applaus wordt bijna door de bui gesmoord. We duiken de Spar in voor wat boodschappen en gaan dan gauw weer even naar de boot. Een uur later gaan we weer op weg voor het restaurant dat we hebben gereserveerd. Met wind en regen tegen bereiken we het warme restaurant aan het plein waar we eerder nog heerlijk in het zonnetje zaten.

In de avond trekt de wind nog meer aan. Dat voelt in de haven best intimiderend: waag het niet je op zee te wagen. Nora en Eric waagden het wel om nog even bij ons langs te komen. Ze zitten wel nu met weer een groep mensen in een vakantiehuis hier in de buurt.

Wanneer ze weggaan zien we dat onze vlag op half elf hangt. De harde wind heeft gezorgd dat de ophanglus stukgetrokken is. Werk aan de winkel. Maar eerst naar bed.

Oerol 4 (14 juni 2024, Terschelling)

Gisteravond kon Mirjam het niet laten om het duin nog even op te lopen en deze mooie foto te maken.

Zij vertrok om half 10 naar de Veerboot terwijl Marjolijn en ik een half uur later op de fiets naar Heartbreak Hotel, aan het strand in Oosterend, vertrokken. Het is bijna een uur fietsen. We hadden daar om half twaalf de voorstelling Het Strandbeest door Theo Jansen en het Calefax Rietkwintet. Het begon binnen waar Calefax op hun eigen instrumenten speelden en Theo Jansen vertelde over de ontwikkeling van de strandbeesten. Maar al gauw gingen we naar buiten om de de ontwikkeling van de beesten in een soort museumachtige setting te bekijken. En ondertussen maakte Calefax muziek op PVC buizen, waar ook de strandbeesten van zijn gemaakt. Ze vormden ook met meerdere fluiten een grote waar twee mannen aan beide kanten op bliezen en de andere de gaten open en dicht deden. Ook gingen we nog met z’n allen muziek maken blazend op pvc buizen. We eindigden op het strand waar het strandbeest losgelaten werd. Alles bij elkaar was het de mooiste voorstelling vanwege de vormgeving passend in de duinen, de bijzondere muziek, de interactie met het publiek. Ik las in een recensie: dit is op en top Oerol. Helemaal mee eens. Vandaar waar meer foto’s, maar ik begrijp net van Joost dat ook dit op tv in Podium is geweest. Ga het zien!

Hierna doken we het Heartbreak Hotel in voor warme soep. En onze fietstocht naar de boot onderbraken we in Midsland voor nog wat te eten en te drinken.

Marjolijn kookte deze avond op de boot en we konden zowaar buiten eten.

Wanneer ik uit de douche kom zie ik net Joost aan komen lopen. Wat een timing. Behalve dan dat het meteen begint te regenen. Joost is nu vrij de komende drie weken. Tenminste als hij de laatste dingen heeft afgewerkt!

Oerol 3 (13 juni 2024, Terschelling)

De ochtend begon grijs terwijl we een foto binnen krijgen van Joost voor Rotterdam Centraal met een hele blauwe lucht.

Ik begon met een wasdag. Kleding wassen, douchen en de was in de droger. Steeds had ik mazzel dat er een douche, machine, of droger vrij was. Vreemd dat er allerlei mensen bij de machines zitten te wachten tot de was klaar is. Er staat duidelijk een tijd op wanneer het klaar is. Zo loop ik wel heel wat heen en weer. Van de boot naar het toiletgebouw en terug is al zo’n 1800 stappen, zegt mijn horloge.

We zien het weer langzaam opklaren. Mirjam gaat een wandeling maken door het bos. Ze geniet ervan en stuurt mooie foto’s door.

Marjolijn en ik lopen naar het groene strand waar we kunnen zien hoe ‘de keuken’ van een kunstenaar bij vloed is onder gelopen. Vorige week liep ik hier met Joost tijdens eb.

Van Joost hoorde ik dat de keuken gisteren bij Opium op tv was. We gaan lunchen bij de Walvis en daarna boodschappen doen. Als we terug zijn bij de boot zit Mirjam al lekker in het zonnetje in de kuip. Wij voegen ons daarbij.

We hebben nog een uur voor we weer moeten vertrekken voor de voorstelling Deep/End. Het is een half uur fietsen en we gaan langs het wad fietsen. We moeten Mirjam toch nog even wat meer van het eiland laten zien.

Onze routeplanner houdt er mee op omdat we geen internetbereik meer hebben. Het is even zoeken voor we weer de goede route hebben. We komen maar net op tijd aan. De voorstelling is in een grote schapenschuur waar aan een kant nog lammetjes staan die soms door de voorstelling heen mekkeren. Het is een voorstelling van jonge mensen, dansers en muzikanten en er werd heel goed gezongen. En wat wilden ze ons vertellen? Dat we het als individu niet redden. Het individu is failliet, leve het collectief.

Het is al bijna half 7 als we weer buiten staan. We besluiten naar West aan Zee te fietsen om in de strandtent daar wat te eten. Daar is ook het festivalterrein. Maar het is alweer koud geworden en het lijkt erop dat bij mooier weer het hier drukker geweest zou zijn. Een laatste fietstocht naar huis waarna we behoorlijk moe zijn, maar Mirjam blij is dat ze nog zoveel van het eiland heeft gezien. Morgen gaat zij weer naar huis.

Oerol 2 (12 juni 2024, Terschelling)

Vanochtend was ik er het eerste uit. Te vroeg wakker. Dan maar een wandelingetje maken naar het dichtstbijzijnde duin met uitzicht. Dan moet je wel even gaan zitten om van het uitzicht te genieten.

De andere kant op kijkend kan je het opname terrein zien van het programma Opium.

De ochtend begint met lekker weer, maar de buien komen er alweer gauw aan. Na de koffie willen we eigenlijk boodschappen gaan doen, maar ik wil erbij zijn als de buren vertrekken. Niet voor 10 uur hadden ze gezegd. Het werd half 12. Maar de schipper wist van lijnen gebruiken en zo kwam hij heel netjes los van ons en tegen de wind in de haven uit.

Ondertussen heeft Wilma gebeld of ze een bakkie koffie kunnen komen drinken. Zij hebben net hun ontbijt op. Prima, we zetten opnieuw koffie en Mirjam gaat wel even boodschappen doen. Wilma, Marijke en Ruben vertellen over het aankomen in continue regen op de camping. Na zo’n dag vallen alle dagen erna heel erg mee. Maar ook leuke verhalen van voorstellingen die zij gezien hebben. Na een klein uurtje stappen ze weer op de fiets.

Wij hebben nog een uurtje voor we naar onze voorstelling gaan. Deze is dichtbij onze haven, net achter het Opium terrein, naast de Waddenkant. We gaan er dus lopend heen. Het is de voorstelling Bras van Bot. Sommige gezelschappen spelen al heel lang op Oerol en zijn publiekslieveling, daar hoort Bot ook bij. Ze maken een bijzonder soort muziektheater. Ze hebben van alles in elkaar geknutseld van instrumenten die bijna vanzelf gaan of vanuit een kast bespeeld worden. Je komt vaak ogen en oren tekort. En de moraal van het verhaal? De mens stort zich toch steeds weer in het ongeluk, de oorlog, er lijkt geen ontkomen aan. Niet erg opwekkend, maar komisch uitgevoerd. En de vindingrijkheid van deze mannen is erg grappig.

We hebben het meest droog gehouden, lopen in het zonnetje weer naar de boot waar we weer buien over ons heen krijgen. Ik moet het er maar niet meer over hebben. Mirjam kookt lekker voor ons.

Na het eten hebben we het plan om nog een wandeling door het bos te maken. Het blijkt erg koud en we zien af van dit plan en lopen naar het dorp voor koffie. Bij Hotel NAP vinden we een gezellige en warme koffiekamer..

De terugweg is aangenamer, de wind is weggevallen.