We volgen op You Tube een Engels stel die hun kanaal de naam ’StartSailingatSixty’ hebben genoemd. Voor het eerst zeilen deze zestigers en hebben ze een zeilboot gekocht. Dapper! Vooral omdat je in Engeland meteen een kustzeiler bent met stroming en getijde verschillen. Ze hebben het dan ook over hun ‘steep-learningcurve’. Maar ook dan ontkom je niet aan de aller eerste keer motorpech enzovoort. 

Onze leercurve is meer die van ‘Stepping stones’, zoals vroeger mijn leerboek Engels ook heette. Al 19 jaar zeilen we iedere zomer 3 weken (afgezien van 2 keer een campervakantie en een keer een motorbootvakantie) en sinds 2021 hebben we zelf een boot en zeilen we veel vaker. Door maar 3 weken per jaar te zeilen gaat die leercurve natuurlijk maar langzaam omhoog. Toch hebben we in die jaren de ‘stepping stones’ methode toegepast. Van open zeilbootje op de Frieze meren, via een platbodem op het IJsselmeer naar zeilen op getijdenwater. Vervolgens met een scherp jacht op de Middellandse zee waar we leerden ankerend aan te leggen naar de Oostzee zonder getijden maar waar we grotere afstanden aflegden en leerden met AIS een scheepsvaartroute over te steken. En met onze eigen boot dit jaar voor het eerst echt de Noordzee op. De zee die bekend staat als het moeilijkste vaarwater vanwege getijden, stroming en de vele zandbanken voor de kust met vaak een aanlandige wind. Er staan nog wat traptreden op ons verlanglijstje: een keer de Noordzee oversteken naar Engeland en dus een nacht doorzeilen en zelf naar de Oostzee varen.

Maar eentje ontbrak nog steeds die we gewoon op het Markermeer kunnen oefenen en dat is zeilen met een gennaker. Een heel groot zeil die je in plaats van de fok zet bij weinig wind, zodat je toch kan zeilen. Bij deze boot zat een gennaker, zo stond in de verkooppapieren. Op de zak staat echter spinnaker. Tja, wat hebben we nou? Een spinnaker is meer een ballon die je gebruikt als je echt voor de wind gaat, bij een gennaker heb je zijwind van achter nodig. We nemen de grote zak maar eens mee naar de boot. Op zaterdag wordt weinig wind verwacht, een goed moment voor een oefening.

Wanneer ik terug kom van de bakker in Monnickendam heeft Joost de grote zak met het zeil al aan boord gebracht. Dan wordt de zoektocht naar de bijbehorende lijnen gestart. Ze worden gevonden onder de kajuitbank. Daarvoor moet wel een hoop van z’n plaats.

Ook twee katrollen die gebruikt moeten worden. Nu hebben we toch een probleem. Nergens (niet in boeken of op internet) hebben we goed kunnen vinden hoe je een genaker precies vastmaakt aan de boot. Vreemd toch? Wel over, wanneer alles vast zit, hoe je het zeil hijst. We komen er niet uit. Vooral het punt voor op de boot waar het zeil vast moet hebben we niet. Hebben we misschien dan toch een spinnaker?

We besluiten het zeil maar weer in de auto te leggen zodat we thuis het zeil er een keer helemaal uithalen om te zien wat we nu eigenlijk hebben. Nu lijkt alles voor niets, maar nee, we zijn toch een denkstapje verder.

Lekker in het zonnetje drinken we nog een kop koffie, er staat toch nog weinig wind. Rond twaalf uur vertrekken we. We kiezen nu voor een aan de windse koers, we willen naar de Marker Wadden. Het ligt wel precies waar de wind vandaan komt, maar daarom ook een goede ankerplek. Met net iets meer wind dan verwacht zeilen we rond de vier knopen recht op Lelystad af, daar gaan we overstag richting de Marker Wadden waar we rond half zes aankomen. 

Op de ankerplek liggen best al veel boten. We gaan het in de haven op dit tijdstip niet meer proberen. We hebben ook wel zin in ankeren: het echte vrije gevoel. Voor we deze boot hadden was de taakverdeling dat ik het anker aan de punt bediende en dat Joost achteruit voer. Bij onze boot is het precies andersom omdat het anker handmatig uitgegooid moet worden (itt tot een elektrisch ankerlier) wat zwaar is. Nu is achteruit varen met deze boot lastig, maar voor het eerst had ik het gevoel controle over de boot te hebben. We lagen in ‘notime’. Heerlijk, een persoonlijke traptrede behaald!

Dan volgt een echt ankerbiertje in de kuip.

Ik ga koken en dat is echt geen straf met dit uitzicht. 

Het is kouder geworden en de wind is toegenomen zoals verwacht. We eten en vermaken ons verder binnen. Het ankeralarm wordt voor de nacht wel aangezet. 

We slapen prima en merken dat je best windkracht vier kan hebben ankerend als je maar goed beschut ligt en goede ankergrond hebt wat in Nederland bijna overal zo is.

Helaas is met de toename van de wind het weer ook verslechterd, Het regent de hele ochtend. Dus doen we rustig aan met koffie erbij.

Als we een zonnetje door het luik zien gaan we maar eens voortmaken om te vertrekken. Joost haalt het anker op wat best een krachtsinspanning is. Helaas is de zon er maar een kort moment.

Maar het zeilplezier is er niet minder om. Een zeilboot met een gennaker komt ons achterop en haalt ons in.

We bekijken eens goed hoe deze gennaker aan de boot vastzit voor zover we het kunnen zien. Juist dan gaan ze de gennaker alweer strijken omdat ze een andere koers gaan varen blijkt later. Ze kruisen heel slim voor ons langs waarbij wij moeten wijken voor hen. De schipper maakt een verontschuldigend gebaar.

Op de Gouwzee moeten we kruisen. We hebben er lol en energie voor, maar dan duurt de tocht toch net iets te lang. Door op te willen schieten strijkt Joost de genua te vroeg en met een afnemende wind schiet het helemaal niet meer op. We moeten dan maar vaart maken om op tijd thuis te zijn voor de door Lukas gemaakte pizza.

Eindelijk Oosten wind! Daar kunnen we mee thuis komen. Niet vandaag, maar wel tot Den Oever. Nog even over het wad zeilen, dat lijkt ons wat.

Eerst langs de bakker en dan ontbijten. Rond 10 uur varen we weg, het laatste stukje van het Harinxma kanaal moet nog gevaren worden tot de sluis voor Harlingen. In de sluis hebben we een gesprekje met Friezen die naar de waddeneilanden gaan. Als ze horen dat onze boot in Monnickendam ligt willen ze weten hoe het met het fonteinkruid is. Ja, heel goed! Te goed. Maar we vertellen altijd dat er op het Markermeer toch goed te varen is. De sluis uitvarend zien we dat de keersluis voor de binnenhavens van Harlingen zoals verwacht gesloten is vanwege het hoge water. Buiten de haven hijssen we de zeilen. We gaan de boontjes op met een heerlijk windje. Het is er behoorlijk druk met boten die de andere kant op gaan. Een weekendje waddeneiland.

Bij de sluis van Kornwerderzand gaan we deze niet nemen maar gaan we de afsluitdijk volgen aan de waddenkant. Dat is de kortste te nemen route met het meest profijt van de oostenwind. We hebben ook mooi de stroom mee en gaan ondanks de zwakke wind toch rond de 4.5 knoop. Het zonnetje komt ook steeds meer door en we zien heel even een bruinvis.

Van deze kant is ingenieur Lely ook goed te zien. Hij kijkt alleen niet onze kant op maar naar Lelystad. Nou niet het mooiste waar je hier naar kan kijken. De nieuwe dijkversterking ziet er best mooi uit!

De wind neemt steeds meer af en helaas moet toch de motor weer aan. We moeten nog langs een erg ondiep stuk. Het loopt inmiddels tegen laag water aan, en gezien het feit dat het bijna springtij is, is ook het lage water op z’n laagst. We zijn er niet op tijd, of te vroeg, het is maar van welke kant je het bekijkt. 3/4 uur voor laag water lopen we vast. Dan weet je dat je op z’n vroegst 3/4 uur na laag water weer los zal komen. De zeilen die we nog op hadden staan worden gestreken.

En dan is het tijd voor een boek in de zon. We merken dat onze boot steeds iets schuiner komt te liggen, maar dat is prima te doen. Weten we ook hoe onze boot zal droogvallen als we dat nog eens willen.

Er passeren ons een tijd na elkaar twee Noordkapers. Deze steken nog minder diep dan wij, 70 ,80 cm tegenover onze 1.05m. Ze lijken wat leedvermaak te hebben, maar wij hebben helemaal geen leed. Een heerlijke tijstop op het wad, zij het wel het randje van het wad. Geen uitzicht hier op drooggevallen platen.

Na nog een tijdje komt er een motorbootje langs varen. Flink gas geven om door ondieptes te komen. Hij roept nog wat onverstaanbaars naar ons. Hij vaart door, maar we zien heem steeds vast lopen en dan weer heel veel gas geven, veel rondjes draaien en uiteindelijk naar ons terug komen. Hij vertelt dat hij 1.20 steekt (zo is de uitdrukking onder schippers over de diepte van je boot). Hij heeft hier lang gewerkt aan de vernieuwing van de afsluitdijk en hij zou eigenlijk moeten weten waar hij zou kunnen varen. Uiteindelijk vaart hij weg vlak langs de dijk. Wij wachten toch nog maar rustig tot we vanzelf los komen. We kunnen daarna de wel betonde geul zonder problemen vervolgen.

We varen al gauw de buitenhaven van Den Oever in. Van een afstand leek de haven al behoorlijk vol. Wat blijkt, hij ligt vol met Noordkapers die een verenigingsweekend hebben van hun vereniging (vinden we op hun website). Er is voor deze Koopmans geen plek meer in de haven.

Dan maar de Stevin sluis door en de haven aan de binnenzijde proberen. Er gaat net een grote tanker de sluis in en wij mogen niet mee want deze vervoert gevaarlijke stoffen. Met twee andere boten wachten we geduldig tot de sluis voor ons vrij komt.

Na de sluis is meteen de binnenhaven. Ruimte genoeg, geen Noordkaper hier te bekennen. Het is inmiddels 8 uur als we liggen, hebben we er toch weer een lange dag opzitten. Joost kookt nasi. We zien even later nog de mooie bloedrode maan boven de horizon verschijnen.

De Westenwind blijft nog even waaien. Afgelopen dagen hield de wind zich koest, wat fijn is als je aan land bent. Vannacht begon de wind al aan te trekken. Hij blaast nu uit het zuiden maar in de middag draait hij weer naar het westen. We hebben besloten om binnendoor, dus via het Lauwersmeer en Leeuwarden richting Harlingen te gaan. We zien wel hoe ver we komen. Harlingen geeft wel de mogelijkheid alsnog het wad weer op te gaan als de wind gunstiger wordt.

We vertrekken om 9 uur, 1.5 uur voor hoog water. Helaas liggen we met de zuidenwind aan lagerwal en de stroming duwt ons ook tegen de steiger op. Een buurman helpt wat afduwen, dat is fijn.

Het is koud op het wad. Een aantal Duitse boten komen ons al zeilend tegemoet. Die hebben fijne wind om naar huis te zeilen! We komen aan bij de sluis, waar al een paar boten wachten op een opening. Die komt er al gauw. Na de sluis varen we meteen naar de jachthaven die daar achter ligt. Er zou daar een dieseltank zijn. We moeten nu eindelijk de tank weer eens vol gooien, dan hebben we de rest van de vakantie geen zorgen meer daarover. Tot onze verbazing gaat er maar 70 liter in. ‘s Avonds rekenen we uit wat ons verbruik dan moet zijn. We hebben eindelijk eens netjes de motoruren bijgehouden sinds het tanken bij ons in de haven. Het klopt dat we een verbruik hebben van 2.5 liter per uur, zoals ons ook was verteld toen we de boot kochten. Voor de zekerheid hadden we gerekend met 3 liter per uur. Dat hoeft dus niet.

Als we het Lauwersmeer over zijn varen we de Frieze wateren op. Op de waterkaart van Friesland staat: Niets zo fris als het Friese water is. Nou, brr, daar komt een koude wind bij en geregeld regen uit de hemel. Het Friese land is erg mooi, maar onder deze omstandigheden geniet je daar iets minder van.

We komen door Dokkum. Mooi die twee molens die daar staan. Ze houden hier nog steeds van bruggeld innen via een klompje. Joost en ik kunnen allebei een keer een klompje vullen. Krijgen we daar geen ruzie over.

We komen onderweg meer molens tegen.

En een bijzonder moderne met wel acht wieken!

En natuurlijk het wereldberoemde bruggetje van Barthlehiem. Terwijl ik er een foto van maak roept een van de fietsers die er bovenop staan naar ons dat dit het bruggetje van Barthlehiem is. Tja, snuggere, het staat er zelfs op! Maar ja, dat kon hij niet zien.

We komen rond 17 uur aan bij Leeuwarden. De bruggen worden daar niet bediend tussen 16 en 18 uur. Dus leggen we aan en kunnen even binnen warm worden en uitrusten. Vooral Joost die toch de meeste tijd aan het roer staat.

Dan gaan we in colonne door het centrum van Leeuwarden. Vorig jaar hebben we daar nog fijn gelegen.

Nu hebben we andere plannen. We willen nog even door tot Franeker. Daar kan je ook prima liggen. Dan zijn we de volgende dag vrij snel bij Harlingen en het wad weer op.

Heerlijk als we rond half negen eenmaal liggen en de stroom hebben aangesloten. Ik kook een supersnelle en lekkere Raasdonders met spek. Dat gaat er na zo’n dag wel in.
Wat zullen we straks weer lekker slapen. Hoewel het even wennen is na al die autoloze eilanden dat er hier auto’s langs rijden.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik gisteren niet de leukste zeildag vond. Het eerste stuk nog wel toen we als een speer het zeegat bij Borkum uitvoeren met halve wind en stroom mee. Maar de uren met motor tegen wind en stroom inbeuken op een knobbelige zee was niet echt aangenaam. Onder zeilers is het bekend. Met de heersende winden uit het westen is het makkelijk naar het noorden en oosten te varen, maar zie maar eens terug te komen. We leren er wel veel van en weten steeds beter hoe het zal zijn met bepaalde wind op zee en in de zeegaten. Maar de regenbuien en kou daarbij gaven het gevoel dat de herfst was ingetreden.

Vandaag dacht het weer, ik verander nog even terug naar de zomerstand. En dus was dit het eerste wat ik vanmorgen zag toen ik het gordijntje open schoof.

Na een douche is het dan toch heerlijk om zo de dag te beginnen.

De koffie ook maar op dit terras besteld, boek erbij en je hoeft nergens heen.

Maar rond lunchtijd willen we toch het eiland verkennen. We lopen naar het centrum en ‘genieten’ van de lunch op het mooiste terras van Schier (Graaf Bernstorff).

We besluiten om in ieder geval morgen nog op Schier te blijven en huren een fiets voor 1.5 dag. Dat gaat heel snel en even later zitten we op de fiets en trekt het mooie Schier aan ons voorbij. De rode vuurtoren is erg fotogeniek.

De witte vuurtoren hebben we vreemd genoeg vandaag nog niet gezien. Eerder hadden we ze al samen op de foto vanaf de zee. Morgen nog maar ons best doen en kijken hoe we die op de foto krijgen.

Zo eind augustus en aan het eind van de middag staat de zon al wat lager en dan krijg je mooie foto’s! Wat een ruimte, wat een wad!

De geul waardoor we met de boot kwamen ligt zowat droog.

Terug in de haven lekker uitrusten met een boek erbij. Het is hier heel gemoedelijk en rustig. Er liggen geen rijen boten meer gestapeld, maar ieder heeft een eigen steiger plek. Jonge kinderen doen dezelfde spelletjes als onze kinderen deden. Krabbetjes vangen en ze daarna onder luid gegil weer los laten.

We stappen op de fiets naar hetzelfde restaurant. Het is wel weer een beetje ‘sentimentel journey’: de laatste keer dat we hier waren was 15 jaar geleden met de kinderen en een platbodem. We gingen toen ook uit eten in hetzelfde restaurant. Wat schets onze verbazing dat we precies hetzelfde tafeltje krijgen.

De foto’s bewijzen het. Maar wat nog vreemder is, er is haast niets veranderd in die 15 jaar. Alleen de lange kaarsen zijn veranderd in waxinelichtjes in houders. Staan ze tenminste ook niet in de weg bij de foto. Maar ook het tegenlicht doet hetzelfde op de foto!
En tja, dan moeten we ook bekennen wat er wel veranderd is. Wij zijn allemaal 15 jaar ouder!

Het eten was er weer heerlijk. De fietstocht terug ook, met een mooie lucht en een bijna volle maan.

Als Joost nog op 1 oor ligt loop ik maar eens naar de douche verderop op de steiger. Hier is een prima voorziening met hokjes met een wc en een douche ineen. De douche is ook nog lekker warm, goed geregeld.

Ik heb me ondertussen wel zorgen gemaakt over het feit dat wij de beloofde dieselpomp in deze haven gisteren niet hebben kunnen vinden. We hebben gisteren zo lang moeten motoren dat we wel bijna door onze dieselvoorraad heen moeten zijn. Omdat onze dieselmeter niet werkt houden we motordraai-uren bij. We willen zondag weer vertrekken en er wordt een gunstige zuidenwand verwacht, maar wat als deze niet sterk genoeg blijkt of toch uit de verkeerde richting? Dan halen we mogelijk Borkum niet eens waar wel een dieselpomp is.

De eerste de beste man van groot formaat die ik op de steiger tegen kom vraag ik of hij misschien de havenmeester is. Dat blijkt niet het geval. Hij heeft niet eens een boot zegt hij. Toch maar vragen of hij weet of je hier diesel kan tanken. Nee, aan het water niet, maar niet zo ver weg bij de molen is een tankstation. Kijk, daar hebben we wat aan. Dan moeten we (Joost) maar een jerrycan kopen en heen en weer gaan lopen met diesel.

Maar zover is het nog niet, eerst rustig ontbijten. Daar komt Joost dan wel zijn bed voor uit. Daarna gaan we Greetsiel in voor een kop koffie. Greetsiel is een mooie oude vissersplaats waar nog een hele vloot vissersboten liggen die noordzeekrab vangen en schol. Het is weekend dus de boten zijn thuis.

Wie er niet thuis zijn, zijn vele vakantiegangers en dagjesmensen op deze zaterdag. Het plaatsje blijft er leuk genoeg door. De koffie drinkt Joost vanuit een echte ‘Strandkorbe’ met uitzicht op de vissersboten.

Tussen deze boten door zie je in de verte de haven waar wij liggen.

Na de koffie lopen we het plaatsje door. Overal winkels met zeemans/vrouws spullen en om je huis maritiem in te richten. En de bekende rekken met bekers met namen van Jan en alleman erop. Wij gaan niet op zoek naar maritieme spullen maar naar diesel voor de boot. Het tankstation is snel gevonden. Met een jerrycan gevuld met 10 liter diesel vertrekken we daar weer. Was de vorige koffie nog zonder iets nu gaan we naar een terras voor koffie ‘mit’.
Joost heeft het zwaar met het tillen van de jerrycan. Hij denkt dat zijn armen er langer van worden, ik denk dat zijn spieren er dikker van worden en dat kan geen kwaad.

Bij de haven gekomen valt Joost zijn oog op een fiets waar een briefje aan hangt: Brötchen Rad. Inmiddels is het al rond 12 uur. De broodjes zullen al wel gehaald zijn dus waarom de fiets niet gebruiken voor het halen van nog een jerrycan diesel? Zo gaat Joost met de fiets nog 3 keer heen en weer, onderbroken door natuurlijke pauzes (regen) terwijl ondertussen een andere bootbezitter de fiets voor hetzelfde doel overneemt als hij arriveert. Een soort dieselestafette.

Op de boot is het nog even goed mikken om de diesel in de tank te gooien. Maar aan het eind van dit alles zijn we blij dat we 40 liter erin hebben zitten. Goed voor zo’n 15 uur motoren.

Later in de middag lopen we nog een keer het plaatsje in voor de boodschappen en het inleveren van Duitse blikjes. We weten zeker dat we deze in Nederland niet in kunnen leveren. Kunnen ze er niet een Europees systeem van maken? Want de blikjes hier in Duitsland gekocht zijn nog niet allemaal leeg. Verder ligt onze bakskist vol met Nederlandse blikjes die we ook niet even platter mogen maken. Maar goed, alles voor het goede doel.

Op deze zogenaamde rustdag hebben onze stappentellers toch nog overuren gemaakt. Na koken en eten op de boot moet er toch nog een keer naar het plaatsje gelopen worden. Duitse ansichtkaarten (ik zie nu pas dat dat eigenlijk een Duits woord is, even opgezocht en dat klopt!) met een Duitse postzegel moeten echt in een Duitse brievenbus. Daar is ook nog niets Europees aan. Vanaf morgen hebben we geen reisdoel meer in Duitsland, vandaar!