Over Joost

Beetje afhankelijk van de vakantie, de chauffeur of schipper. In het bezit van gitaar, spiegelreflex camera, laptop en vaarbewijs. En de persoon die er voor mag zorgen dat blog.koedijk.net functioneert.

Mijlen maken (Gaastmeer – Lelystad, 8 oktober 2022)

Na een goede nacht worden we wakker in een fris geworden boot. Snel een kachel aan. En op deze dag is altijd goed om even te zingen van ’s lands historie en ook Ellen weer even bij te praten over een stuk vaderlandse geschiedenis dat zij op de lagere school heeft moeten missen. Ze zingt me nog niet na.

Na ontbijt gaat Ellen naar de dorpswinkel voor vers brood terwijl ik ondertussen de boot zeilklaar maak. Vandaag moeten we (helaas) Friesland weer verlaten. We gaan een flink stuk naar het zuiden. Probleemloos varen we achteruit weg van de kade. We keren en varen door de ondiepe vaargeul terug naar het Fluessen.

Blijkt op het Fluessen tussen de ‘Langehoekspolle’ en de ‘Nieuwe Kruispolle’ de slotwedstrijd te zijn van de IFKS skûtsjes. We passeren er vele, sommigen onder zeil, anderen in een sleep of met een motorboot ernaast. Ook worden de nodige zeilen gehesen. De wedstrijden, zo zoekt Ellen op, beginnen even na elven. Dat is al over een halfuurtje. Omdat wij hier wind tegen hebben en dus motoren kunnen we het rustig bekijken. Ook de regenboog valt ons op.

Wij varen verder langs de Galamadammen en Warns. En dan zijn we op het water waar we de proefvaart met de Aquamarijn hebben gemaakt. We nemen niet veel tijd voor nostalgie en varen Stavoren voorbij en op naar de Prins Johan Frisosluizen. Na even wachten bij de steiger mogen we daar rond 12 uur in.

Zoals wel vaker gemeld is het buiten bij Stavoren vaak een klotsbak waar de rottigste golven van het IJsselmeer staan. Zeker vandaag bij windkracht vijf willen we daarom liever in de havenkom onze zeilen hijsen. (Eerder deden we dat altijd en overal buitengaats.) Extra uitdaging is dat we met twee riffen willen zeilen én het eerste rif er ook goed in willen zetten. Dat neemt natuurlijk extra tijd! Maar we proberen het, er is ook best veel ruimte om langzaam tegen de wind varen. En voordat we aan de harde rand van de havenkom zijn staat het zeil en kunnen we afvallen! Opgelucht zeilen we de haven uit waarna ook de fok er – deels – bij wordt gezet.

Tijd voor ontspanning is het echter nog niet. We moeten even goed trimmen, aan de wind varen- en verlijeren. Aan bakboord ligt immers het Vrouwenzand! Maar aan het einde van de groene rij tonnen kunnen we afvallen en koers zetten naar Lelystad. Overigens niet een rechte koers; we moeten om een uitloper van Enkhuizerzand heen. Zodat we nu eerst met hele ruime wind varen en later weer aan de wind op de Houtribsluizen af kunnen varen.

Eerst tijd voor lunch. Er is best veel golfslag dus een boterham smeer je het liefst zittend (en niet staand in de kombuis). Ellen haalt de spullen naar de kuip en smeert daar onze dubbele boterham met kaas. Ook is er nog krentenbrood van de markt in Monnickendam. Uiteraard ook een glas karnemelk. We eten dit allemaal wel sequentieel – zeker de karnemelk kun je met deze golfslag niet even neerzetten.

Het is vandaag best druk. Ook met klippers die met vol tuig over het water scheuren. Ook hiervan maken we weer een foto.

Sowieso maken we graag foto’s. Deze week bleek dat een foto die we in een weekend in september maakten, en deelden via vaarfoto.nl, door ons lijfblad Zeilen is geselecteerd als ‘Vaarfoto van de maand’. We schijnen zelfs een prijsje te krijgen.

Met een maximum snelheid van 7,8knopen komt Lelystad toch nog snel in zicht. (Achteraf blijken we op deze tocht van 35,4mijl, met twee sluizen, gemiddeld 4,9knopen te hebben gevaren. En dat met twee riffen!) We strijken de zeilen en mogen achter een vrachtschip direct de sluis in varen. We leggen daarna aan, aan een ‘hogerwal’ steiger, in de Bataviahaven.

Hier aan de haven zijn drie restaurants. Pas de derde die we bellen, MJ, heeft plek. Blijkt een bijzonder restaurant waar ze eigenlijk alleen maar tussengerechten serveren. Idee dus om meerdere gerechtjes te bestellen. Wij gaan helemaal mee in het concept en bestellen vijf gerechten en een portie patat om – alle zes – te delen. Smaakt allemaal bijzonder en goed en de bediening, die ook op en af een trap rent, is vriendelijk. Niet voor de smalle beurs (maar die hadden we deze week thuisgelaten) maar dan kan je hier smaakvol en genoeg eten.

Na toetje en koffie een korte wandeling terug naar ons schip. Daar gaan we genoeglijk door met terugkijken op een mooie zeildag!

Tegenwind (Leeuwarden – Gaastmeer, 6 oktober 2022)

Midden in de stad gaan de bruggen niet vroeg open. Al te vroeg hoeven we de wekker dan ook niet te zetten. Zijn we eindelijk op en kijken we door het raampje zien we dat de zon al schijnt.

Ellen haalt nog snel vers brood en lekker. Rond 10 uur sluiten we aan in een konvooi de stad uit. We beginnen met 4 schepen maar onderweg sluiten er nog drie aan. En zo varen we de stad uit terug naar het Harinxma kanaal. Daar twee spoorbruggen. Dat geeft altijd wat gedoe omdat treinen voorgaan.Ook ontbreekt hier een goede aanlegplek. Ondanks wind in de rug gaan we, met beperkt oponthoud, toch gemakkelijk door beide bruggen.

Hier ontmoeten we ook een Duits zeilschip dat de hele dag onze route volgt. Meestal varen ze wat harder, maar omdat ze bij bruggen geen marifoon gebruiken, hebben wij daar vaak minder oponthoud. Zo blijven we mooi bij elkaar.

Na om Leeuwarden te zijn gevaren en voorbij het aquaduct over de N31, wordt het landschap echt Fries. We proberen op de fok te zeilen. Twee dagen geleden was dat ons zeer goed bevallen. Maar vandaag wordt het niks – de wind is erg fors (5 beaufort met uitschieters) en al Zuidwest (in plaats van de eerst verwachtte Westenwind). Zo komen we niet vooruit en houden op de smalle vaart onvoldoende koers. Vandaag dus een heel stuk motoren voor de boeg.

Vlak voor Grou slaan we een brug over en varen een klein stukje om – direct naar het Prinses Margriet kanaal. Dat blijkt sneller dan voor de brug wachten (tenminste zonder marifoongebruik) want vlak voor de Duitse boot varen wij langs het Theehuis. Uiteraard laten we in deze positie het Theehuis rechts liggen.

De Duitse boot begrijpt kennelijk dat achter ons aanvaren ook voordelen heeft. Zo geven we – na contact met de brugwachter – wat extra gas voor de spoorbrug Grou. Ook de bruggen bij Aldskou en Uitwellingerga openen zonder oponthoud voor ons. Ondertussen zien we dat er op het Starteiland niets valt te beleven. Niet gek met maar zo’n drie zeiltjes rond het Sneekermeer.

We varen de Jetlesloot op en denken bij Heeg nog even aan onze platbodemverhuurder Varskip. Sinds wij daar voor de zomervakanties huurden (2005-2008) is er vrijwel niets aan de website veranderd. Ook nog steeds dezelfde boten. Met die boten kwamen we ook in Gaastmeer. Daar hebben we goede herinneringen aan dus willen we daar nog wel eens kijken. De haven is rustig maar eigenlijk niet veranderd.

Ook het restaurant D’Ald Herberch is er nog steeds. Waar het vroeger toch vooral een eetcafé was is het nu een echt restaurant. Het eten nog steeds erg lekker. We kiezen voor het zero waste menu en eten met vereende krachten onze bordjes leeg. Met de eigenaar praten we nog wat na over de trek van het platteland (jongeren) en naar het platteland (pensionado’s). Voor een café in Gaastmeer is er geen klandizie!

Jammer dat we vandaag niet konden zeilen .De zon scheen de hele dag, de harde wind was fris. Een mooie tocht!

Halve wind (Harlingen – Leeuwarden, 4 oktober 2022)

Elk half uur gaat de Prins Hendrikbrug, die de Noorderhaven afsluit, open. We wilden op tijd vertrekken, maar douche toilet, bakker en het mooie stadsgezicht hielden iets op. Maar kwart over tien verlieten we met een hulplijn om de schroefwerking keurig netjes onze box. Even later lagen we klaar voor de brug en zagen we de brugwachter het brugwachtershuisje binnengaan. De brug van vijf voor half elf hadden we gehaald!

Eerste ‘hindernis’ op weg naar het ten oosten gelegen Leeuwarden de Tjerk Hiddesluis. Hier zijn werkzaamheden aangekondigd met een maximale vertraging van een uur. Dan valt het mee als de sluiswachter per marifoon meldt dat het ‘maar’ een half uur duurt. Een goede aanlegplaats is er niet dus drijven we een tijdje voor de sluis. Maar als het werk klaar is varen we achter een vissersboot uit Yerseke de sluis in. Vanwege de werkzaamheden is maar een halve sluis in gebruik. We passen er dan ook maar net in. De sluisdeuren halverwege zijn ook niet om hoog water tegen te houden; zo is er een interessant doorkijkje achter ons!

En dan, na de Koningsbrug die naast het aquaduct van de weg naar Leeuwarden ligt, rollen we de fok uit. En dan blijkt het met de zuidenwind heerlijk zeilen op het Harinxmakanaal. Het zonnetje schijnt en we gaan, als er geen bomen om een boerderij staan op de stuurboordswal, wel tussen de vier en vijf knopen. En er zijn mooie uitzichten.

Af en toe moet er een brug worden gepasseerd en rollen we het zeil weer in en varen we een stukje op de motor. Maar na de brug weer snel verder op windenergie!

Die bruggen zijn natuurlijk vaak bij dorpjes (en bij het stadje (Franeker). En al die dorpjes hebben één of meer kerktorens. Wij vinden die van Deinum het mooist – zeker geen stompe toren…

Met halve wind heb je natuurlijk op een kanaal weinig golfslag. En omdat de kombuis vandaag ook aan de lage kant is kan Ellen zich voor de lunch uitsloven – we eten ei met spek op brood!

En dan verlaten we om half drie het Harinxmakanaal en slaan we linksaf naar Leeuwarden. De eerste stadsbrug die we tegenkomen, de Slauerhoffbrug, is al gelijk een bezienswaardigheid. Ook achteromkijkend een plaatje!

Bruggen zijn hier trouwens sowieso mooi versierd. Op de volgende brug is bij opening bijvoorbeeld een doek met een tekening van Mata Hari te zien. Maar het mooist vinden we de onderkant van de Vrouwenpoortbrug vlakbij de scheve toren Oldenhove.

Na deze brug leggen we aan aan de Prinsentuin. Onhandig alleen dat ze hier ringen hebben om je lijnen door te doen; je moet wel van boord of hulp krijgen van een buurman. In ons geval kwam de schipper van de Marmara al toegesneld.

Lopen door de stad en boodschappen doen. Uiteraard met herinneringen aan de eerdere keren dat we hier waren (onder meer als we met de platbodem verwaaid lagen in Harlingen). Na de boodschappen, via de havenmeester terug naar de Aquamarijn voor een borrel en daarna een vegetarische nasi.

Na het eten lopen we langs het water naar de bioscoop. We gaan naar Soof 3. In de bioscoop vraagt een medewerker al of Ellen ‘me mee heeft weten te krijgen’. De zaal is goed gevuld – maar toch vooral met Friezinnen. De stoelen zijn erg goed en er viel genoeg te lachen. Tevreden en vrolijk liepen we terug door de Prinsentuin naar ons varend huis!

Lekker doorvaren (Monnickendam-Stavoren, 2 oktober 2022)

Wij lagen nog maar net te kooi of er kwam een bui over. Regen kletterde op het dek. Ook een enkele donderslag. Dat valt dan overdag niet. Maar het leidde tot een wat onwennige nacht waarna we pas om 9 uur weer in onze kleren schoten.

Na ontbijt en boot vaarklaar maken vertrokken we toch nog netjes om half elf. Direct buiten de haven konden we in het Monnickendammergat al de zeilen hijsen. Met Ellen aan het roer voeren we de Gouwzee af.

Wind was West tot Noordwest 4 soms 5. Omdat in de haven nog wat in de luwte zaten niet gereefd. En dat bleek prima te kunnen. Wel was de snelheid veelal tussen de 5 en 6 knopen. Al snel zagen we dan ook het puntje van de Dam van Marken achter ons.

De kombuis aan de hoge kant en na de Gouwzee toch wat hogere golven. Koffie zetten is dan een balanceeract. Maar Ellen kreeg het gedaan – er was na alle boodschappen van gisteren ook een gevulde koek bij!

Min of meer ruim aan de wind voeren we vlot naar de Krabbegatsluizen bij Enkhuizen. Die stad lieten we dit keer letterlijk links liggen – we willen immers verder! Dus direct na de sluis de zeilen weer omhoog zodat we in het Krabbegat aan stuurboordswal naar het IJsselmeer konden zeilen.

Op het IJsselmeer wel iets meer golven. Dat doet iets met de snelheid. Ook nog enige twijfel of we richting Den Oever moeten. Dat blijkt echter niet bezeild. Al nadenkend over ons einddoel voor de dag worden we opgelopen door de Spirit. Mooie boot!

En toen kregen we al gauw de geest – Stavoren moest het worden. Nog wel een keer overstag om het Vrouwenzand te ontlopen. Maar na een volgende slag ligt Stavoren al gauw aan stuurboord.

We gaan dit keer eens in de Oude Haven liggen – daar hebben we nooit eerder zelf aangelegd. Bij het strijken van de zeilen blijkt het hier voor Stavoren weer klotsbak maar alles, vooral ook onze eigen botten, blijft heel! En zo varen we rustig langs het havenlicht op de bakboordswal.

Blijkt plek zat. We leggen probleemloos aan in een soort van box. En het zonnetje schijnt terwijl we de boot opruimen en klaar maken voor de nacht.

Ellen reserveert het Schotse restaurant in Stadsboerderij de Koebrug. Toen we twee zomers terug met de Myrthe waren aten we hier voor het eerst. En dat beviel. En ook vanavond smaakt het ons zeer!

Terug op de boot kijken we terug op de mooie tocht van de dag. En maken plannen voor de komende dagen. Wel enige zorgen over de windverwachtingen. Daarvan komt in het tweede deel van de week mogelijk teveel van het goede uit een lastige hoek. En we willen graag onze vakantie in Monnickendam beëindigen.

Morgen in ieder geval verder Noordwaarts!

Omweg naar Hoorn (26 – 28 augustus 2022, Monnickendam – Hoorn – Monnickendam)

Nadat we vrijdagavond rustig thuis hebben gegeten stappen we de auto in naar Monnickendam. Mooi op tijd komen we aan zodat we nog met zonlicht de kuiptent kunnen oprollen. Mooi weer ook voor een wandeling door de stad. We lopen anders, dan anders en komen zo op plekjes waar we niet eerder waren. Het is er, op een straatfeest na, rustig; slechts een enkel ander wandelend stelletje.

Terug op het schip nemen we nog een drankje, lezen de Zeilen en de Groene Amsterdam en praten wat na over de foto’s die vorige week vanaf de Josephine van de Aquamarijn zijn genomen. Mooie blauwe luchten met een enkel wolkje. En wat is die mast van ons toch best hoog!

De volgende ochtend bij het zeilklaar maken spreken we nog even met de eigenaren van het anker (en het daaraan vastzittende schip) waar we 2 weken geleden in vast kwamen te zitten. Schade hebben zij gelukkig niet. Verder blijken ze ook al een tijdje in de haven te liggen maar hadden ze ons nog niet echt zien liggen. Tja, wij trekken er graag op uit.

Weer Noordenwind en dat betekent tegenwind op de Gouwzee. Omdat we naar Hoorn willen, en dus toch al wat moeten kruisen, gaan we het eerste stuk op ons gemakje op de motor. Worden we opgelopen door de ‘Vriendschap’ die weer eens met een ander gezelschap uitvaart. Vast om dezelfde reden (niet willen kruisen op de Gouwzee) zijn ook de hier de zeilen nog niet gehesen!

Voor Volendam hijsen we dan de zeilen. En dan zetten we eerst maar eens koers naar het Noordoosten. Zo’n beetje richting Lelystad. Er staat daarbij een lekker windje – veelal kracht 4 – zodat we met rif toch nog best een aardig vaartje krijgen. De stuurvrouw geniet!

We gaan eerst naar het Oosten omdat we het Hoornse hop aan de Zuidkant willen mijden. Daar zitten immers veel waterplanten – en die vermijden wel liever. Betekent wel een flinke omweg. Het kruisen gaat ons echter best aardig af en zo halen we meestal snelheden van ruim vier knopen. En zo varen we, na vier slagen, rond half vijf de haven van Hoorn binnen. Het is er druk maar langszij motorschip de Minstreel vinden we nog een fijne plek! (Enige minpunt is een festival verderop het strand met nogal dreunende muziek. De Havenmeester beloofd dat het om 24:00uur stopt; dat blijkt later die avond ook precies te kloppen.)

We drinken een drankje, doen een dutje en koken ons potje. Daarna nog een avondwandeling voor de verandering eens naar het Westen. Helaas is het wandelpad langs het water van het Hoornse hop afgesloten – ook hier wordt de dijk verhoogd! We zetten, terug op de Aquamarijn, een muziekje op om het festival te overstemmen. En kijken nog eens vol plezier de haven rond.

De volgende ochtend moeten we er op tijd uit want de buren van de Minstreel willen om 9 uur weg. Met wat getrek aan lijnen liggen we even later zelf aan de Kade. Tijd om, net als aan de wal, het terras klaar te maken voor ons ontbijt.

Het zonnetje schijnt lekker en zo zitten wij heerlijk in Hoorn. Na het ontbijt ook nog koffie. En zo zien we ook het terras vollopen. Waaronder een brommerclub op toertocht met ouwe Zundapps. Wij hebben inmiddels onze truien uit en ik mijn zonnebril op.

Om half 12 vertrekken we dan op ons gemakje. Buiten blijkt het opeens druk met zeilboten. Het is dan ook heerlijk weer – en iedereen wil aan de Noordkant blijven om de waterplanten te ontlopen. Met nog steeds Noordenwind kracht vier betekent dat we nu, ook met 2 slagen omdat we niet recht voor de wind willen, met ruime wind terug varen. En dat betekent, met rif, hoge snelheden tot wel 7 knopen!

Op de Gouwzee moeten we wel voor de wind en dat willen we dan liefst op de genua (onze grote fok) doen. Geïnspireerd door een YouTube filmpje gaan we eerst op de genua aan de wind varen. Als we dan grootschoot laten vieren gaat het grootzeil wapperen in de wind. We kunnen het grootzeil, doorvarende op de genua, strijken en opbergen. En omdat we de stuurautomaat laten sturen, zodat het gelijk een oefening voor solozeilen is, kan Ellen er ook foto’s van nemen.

Met nog steeds ruim vier knopen varen we de Gouwzee op. We horen het vuurwerk bij de start van de wedstrijd Volendam – Twente. Wij varen lekker verder en liggen kort 3-en weer op onze plek. Rustig de tijd om de zeilen in te pakken en op te ruimen. Thuis wacht Lukas, terug van vakantie, met lekker eten!