Over Joost

Beetje afhankelijk van de vakantie, de chauffeur of schipper. In het bezit van gitaar, spiegelreflex camera, laptop en vaarbewijs. En de persoon die er voor mag zorgen dat blog.koedijk.net functioneert.

Andere kleuren (Hindelopen – Lelystad, 29 april 2023)

Ellen was eerder uit bed en in de kleren. Zo werd ik verrast met een croissant als ontbijt. Het weer had zich zeker wat betreft bewolking aan de voorspelling gehouden: zonnig! En dat geeft andere kleuren zoals al te zien is als Ellen onze ligplaats in beeld brengt. De wind is nog wel fris.

Ellen nog even een boodschap doen terwijl ik de Aquamarijn zeilklaar maak. En dan varen we achteruit tegen de wind in de box uit. De wind houdt de boot recht en dus kunnen we zomaar recht achteruit varen. Dat maakt het schippersleven makkelijk en zo varen we even later zonder problemen Hindelopen uit.

Ook de vaargeul is haast tegen de wind in en dat betekent dat we zonder grote manoeuvres kunnen hijsen. We houden het rif er nog even in en met halve wind gaat de boot ook best vlot. Ellen zit weer op haar favoriete plek en dat ziet er toch echt anders uit dan gisteren.

Ik zet, voor de verandering, eens koffie. Dat is met golfslag best een kunst en dat moet geoefend worden. Voor koffie zetten aan de lage kant ben ik geslaagd. En de koffie geeft ook de gelegenheid voor een koek. En ja, we zijn vooral naar Friesland gegaan voor echte Oranjekoek!

We trekken het rif uit het zeil. Dat kan prima met deze wind. En zo vervolgen we onze tocht. Een beetje voor de wind kruisen om ondieptes te ontlopen maar ook om een flink snelheid te houden. En met ons zeil veelal over bakboord moeten, hoewel het best druk is, vooral andere schepen voor ons wijken.

Fijn zeilen we verder. “Een beetje saai voor het blog”, zegt Ellen. En eigenlijk klopt dit ook wel voor de hele route van 35 zeemijl tot nadat we onze zeilen voor de Houtribsluizen hebben gestreken.

Daar is het altijd wat drukker en moet je rekening houden met de beroepsvaart die hier flink op de route Amsterdam – Delfzijl vaart. Wij hebben ons netjes per marifoon aangemeld en horen dat we in de stuurboordsluis mogen. Niet iedereen luistert mee, maar andere jachten volgen ons. We liggen hier vol met de wind en de IJsselmeer golven in de rug. Van mij mogen dan zeiljachtjes met boegschroef uit onze buurt blijven. Beetje ruimte houden voor het schip dat uit de sluis komt (en niet zo makkelijk van koers veranderd). Wordt pas echt spannend als wij door de Marifoon hebben gehoord dat het beroepsschip achter ons voor ons de sluis in mag. Terwijl de schipper van het zeiljacht zich afvraagt waarom we niet opschieten (en veel te dichtbij komt) maken we dan maar met schreeuwen en armgebaren duidelijk wie er voor mag. Als het beroepsschip voorbij is willen ze, lijkt wel, ook nog vlak na de schroef naar binnen. Wij houden liever wat afstand. Verstandigerwijs blijven ze toch maar achter ons.

Na de sluis al snel de Bataviahaven. Daar zien we een mooi plekje en we leggen keurig aan. Nou ja, de lijn aan de kant glipt van de bolder. Dat geeft enige consternatie maar eigenlijk leggen we toch probleemloos aan. En omdat het zonnetje nog schijnt is er een welverdiend biertje in de kuip.

Maar als de zon bijna ondergaat wordt het toch weer fris. Snel naar binnen en de kachel aan. We eten de nasi op en draaien een fijn muziekje. En hebben we in ons gezicht een kleurtje gekregen?

Koningsdag met een nieuwe Genua (27 april 2023)

Met een Koningsdag op donderdag heb je zo maar een lang weekend van vier dagen voor de boeg (want vrijdag verplicht vrij). En dat brengen wij natuurlijk liefst varend door. En dus zeggen we woensdagavond na het avondeten Lukas gedag en rijden naar Monnickendam. Best fris aan boord dus snel de kachel aan. Muziekje op, puzzeltje maken, krant en tijdschrift lezen. We komen de tijd tot bedtijd wel door!

In de nacht werd het – met de kachel uit – toch weer fris aan boord. Zo werd het niet helemaal de rustige nacht die we hoopten. Maar uiteindelijk kon ik toch ook nog een beetje uitslapen en energie verzamelen voor een nieuwe dag. Want direct na het ontbijt, nog voor we het ruime sop konden kiezen, hadden we een klusje te klaren. We wilden, met weinig wind verwacht, onze high-aspect fok vervangen door de nieuwe genua die we deze winter door Halvert Sails hebben laten maken.

Ik ging aan de slag met het uit de beschermingshoezen halen van de zeilen. Ik was net klaar met de voorbereidingen of Ellen kwam met een havenkarretje op de steiger voorrijden. De high-aspect fok is dan wel kleiner dan de Genua; het is nog best een groot zeil. Omdat op te rollen/vouwen heb je wel een pleintje nodig. Dat is er wel in de haven en voor het transport is dan een havenkarretje handig. Het zeil kwam vlot naar beneden – de zwaartekracht hielp ook mee – en in het karretje. Opvouwen vroeg wat meer overleg en pogingen maar toch stond niet veel later de high-aspect fok in zijn eigen zak in de kuip!

En toen moest het nieuwe zeil omhoog. Dat ging eigenlijk ook betrekkelijk eenvoudig. Ellen stond voorop om de genua goed in de daarvoor bestemde rail te krijgen. Ondertussen trok ik in de kuip aan de val. Met goede communicatie was het zeil snel in de top.

De genua ingerold en de schoten vastgemaakt en we konden vertrekken. Probleemloos verlieten we de haven en voeren we de Gouwzee op. Op het laatste stuk richting Marken hesen we het grootzeil en rolden de genua uit. We gingen meteen ruim vier knopen. En dat zeil staat mooi!

We voeren nog snel voor de ‘Jan Smit’, schip van de Volendam-Marken express, langs. Snel daarna zakte de wind in. Wij hebben geen haast dus dobberen we vrolijk voor Volendam op de Gouwzee. Ellen zet lekker koffie die we drinken met ieders eigen favoriete koek. Toen ook onze hoop vervloog dat voorbij het uiterste puntje van Marken meer wind zou zijn zetten we de motor maar bij.

We zijn op weg naar Enkhuizen. Een mooi doel met de voorspelde oostenwind. Maar als na de lunch een windje opsteekt komt die als het ware uit Enkhuizen. Een zeilboot waar we mee opzeilen kiest daarom een ander doel en zeilt achter ons langs.

Wij varen maar door. Rollen al snel de genua op. Moet de volgende keer wellicht wat strakker. Zeker als we de rolfokhoes eromheen willen hijsen.

Na enige tijd komt de sluis in zicht die we professioneel passeren. Ook leggen we zonder problemen langszij een andere zeilboot aan in de Buitenhaven Zuid (met aan de overkant de Dromedaris). Nadat de boot klaar is voor de nacht hebben we trek. We lopen door het wat onrustige Enkhuizen, er is nog een festivalletje gaande, naar ‘Grand café restaurant Van Bleiswijk’ waar we een plaatsje krijgen aan het raam, een lekker biertje en een smakelijke en voedzame maaltijd.

Na nog wat boodschappen bij de AH wandelen we terug naar de boot waar we na een praatje met de buren weten dat zij ook niet vroeg willen vertrekken. Muziekje op, puzzeltje maken, krant en tijdschrift lezen. We komen ook deze avond de tijd tot bedtijd wel door!

Warm dagje zeilen met wintertijd (30 oktober 2022, Markermeer)

Een weekend met warm weer voorspeld. Daar reken je eind oktober, als de wintertijd al weer in gaat, niet echt op. Dus hadden Ellen en ik voor zaterdag al activiteiten gepland. Maar op zondag konden we toch mooi gaan zeilen.

Daarbij lijkt het aantrekkelijk om door de wintertijd een uurtje langer te gaan slapen. Maar dat is wellicht toch niet zo’n goed idee. Want wintertijd betekent ook dat de zon een uur eerder ondergaat. Sowieso is er nog maar kort daglicht. Dus om een beetje lekker weg te kunnen en voor het donker, en de daarbij horende kilte, terug te zijn moet je op tijd vertrekken.

We hadden een wekker gezet. Bleken toch niet zo vlot in de zeilkleren maar vertrokken voor tien uur naar Monnickendam. Met de boot zeilklaar maken zijn we inmiddels zo ervaren dat dat ook snel gaat en zo voeren we letterlijk onder Monnickendamse klokslag 11uur de haven uit!

Heerlijk weer, in een truitje op dek. In het rak richting Marken hesen we – in een aan de windse koers- de zeilen. En daarna voeren we voor de wind de Gouwzee uit. Aan de lekkere temperatuur droeg ook bij dat er maar weinig wind stond over het frisse water (dat volgens de Centrale Meldpost IJsselmeer 13,5graden Celsius warm is). Weinig wind weerhoudt anderen er ook niet van om de zeilen te hijsen. Velen nemen deze mogelijke laatste kans voor een warme zeildag!

De wind neemt in de middag wel erg af. Gaan we net van de Gouwzee nog vier knopen al snel is daar nog maar een knoop van over. Het mag onze pret niet drukken. We genieten van de koffie, wat later van een boterham met ei en van de rust. Alleen af en toe verstoord door een pruttelende motor (en stemmen van bemanningsleden die daar overheen een gesprek willen voeren).

Als het zo rustig is kan je ook karweitjes doen. Ellen pakt de puts en de poetsbezem en gaan ons dekhuis ontdoen van vogelpoep en vieze voetstappen. Ook maakt ze de spuirand aan bakboord schoon. Zeer tevreden gooit ze daarna het poetswater overboord. Helaas gaat het schoonmaakdoekje dat nog in de puts zat mee. Het doekje drijft niet.

Ondertussen zijn we al weer kalmpjes op de terugweg. Langzaam komt er iets meer wind. Zouden we dan toch tot in de Gouwzee kunnen zeilen. Jawel, de wind draait naar het westen en neemt iets verder toe. Gelijk een beetje frisser dus doen we een jas of vest aan. We gaan voor Volendam overstag en varen een vlot rak de Gouwzee in.

Met wat bewolking wordt het in het laatste uur voor zonsondergang toch wat schemerig. Wij doen onze navigatielampen aan. We zijn niet de enige – ook een tegenligger heeft zijn lichten aan. Toch is er iets raars – weet de lezer wat er bij de tegenligger niet klopt?

Ja, dat is vaarbewijs kennis. Ellen en ik overleggen er even over en genieten van dit mooie rak.

Maar het einde van de tocht nadert. We slaan zo rechtsaf naar Monnickendam en dan moeten de zeilen gestreken. We beginnen maar vast met de rolfok.

Als alles weer omlaag is en ook de lijnen en fenders weer klaar liggen om aan te leggen is bijna 17:15uur – het moment van de zonsondergang. En ja, ondanks de bewolking is die mooi!

Na het aanleggen ruimen we alles weer op. We doen de deklampen aan om er voldoende licht bij te hebben. Dat helpt en zo gaat het lekker vlot. Alleen de kuiptent, als de boot al dicht is en alle lampen uit zijn, neemt iets meer tijd dan anders. Maar toch verlaten wij om kwart over zes de haven.

Nog een en driekwart maand en de dagen gaan weer lengen!

Mijlen maken (Gaastmeer – Lelystad, 8 oktober 2022)

Na een goede nacht worden we wakker in een fris geworden boot. Snel een kachel aan. En op deze dag is altijd goed om even te zingen van ’s lands historie en ook Ellen weer even bij te praten over een stuk vaderlandse geschiedenis dat zij op de lagere school heeft moeten missen. Ze zingt me nog niet na.

Na ontbijt gaat Ellen naar de dorpswinkel voor vers brood terwijl ik ondertussen de boot zeilklaar maak. Vandaag moeten we (helaas) Friesland weer verlaten. We gaan een flink stuk naar het zuiden. Probleemloos varen we achteruit weg van de kade. We keren en varen door de ondiepe vaargeul terug naar het Fluessen.

Blijkt op het Fluessen tussen de ‘Langehoekspolle’ en de ‘Nieuwe Kruispolle’ de slotwedstrijd te zijn van de IFKS skûtsjes. We passeren er vele, sommigen onder zeil, anderen in een sleep of met een motorboot ernaast. Ook worden de nodige zeilen gehesen. De wedstrijden, zo zoekt Ellen op, beginnen even na elven. Dat is al over een halfuurtje. Omdat wij hier wind tegen hebben en dus motoren kunnen we het rustig bekijken. Ook de regenboog valt ons op.

Wij varen verder langs de Galamadammen en Warns. En dan zijn we op het water waar we de proefvaart met de Aquamarijn hebben gemaakt. We nemen niet veel tijd voor nostalgie en varen Stavoren voorbij en op naar de Prins Johan Frisosluizen. Na even wachten bij de steiger mogen we daar rond 12 uur in.

Zoals wel vaker gemeld is het buiten bij Stavoren vaak een klotsbak waar de rottigste golven van het IJsselmeer staan. Zeker vandaag bij windkracht vijf willen we daarom liever in de havenkom onze zeilen hijsen. (Eerder deden we dat altijd en overal buitengaats.) Extra uitdaging is dat we met twee riffen willen zeilen én het eerste rif er ook goed in willen zetten. Dat neemt natuurlijk extra tijd! Maar we proberen het, er is ook best veel ruimte om langzaam tegen de wind varen. En voordat we aan de harde rand van de havenkom zijn staat het zeil en kunnen we afvallen! Opgelucht zeilen we de haven uit waarna ook de fok er – deels – bij wordt gezet.

Tijd voor ontspanning is het echter nog niet. We moeten even goed trimmen, aan de wind varen- en verlijeren. Aan bakboord ligt immers het Vrouwenzand! Maar aan het einde van de groene rij tonnen kunnen we afvallen en koers zetten naar Lelystad. Overigens niet een rechte koers; we moeten om een uitloper van Enkhuizerzand heen. Zodat we nu eerst met hele ruime wind varen en later weer aan de wind op de Houtribsluizen af kunnen varen.

Eerst tijd voor lunch. Er is best veel golfslag dus een boterham smeer je het liefst zittend (en niet staand in de kombuis). Ellen haalt de spullen naar de kuip en smeert daar onze dubbele boterham met kaas. Ook is er nog krentenbrood van de markt in Monnickendam. Uiteraard ook een glas karnemelk. We eten dit allemaal wel sequentieel – zeker de karnemelk kun je met deze golfslag niet even neerzetten.

Het is vandaag best druk. Ook met klippers die met vol tuig over het water scheuren. Ook hiervan maken we weer een foto.

Sowieso maken we graag foto’s. Deze week bleek dat een foto die we in een weekend in september maakten, en deelden via vaarfoto.nl, door ons lijfblad Zeilen is geselecteerd als ‘Vaarfoto van de maand’. We schijnen zelfs een prijsje te krijgen.

Met een maximum snelheid van 7,8knopen komt Lelystad toch nog snel in zicht. (Achteraf blijken we op deze tocht van 35,4mijl, met twee sluizen, gemiddeld 4,9knopen te hebben gevaren. En dat met twee riffen!) We strijken de zeilen en mogen achter een vrachtschip direct de sluis in varen. We leggen daarna aan, aan een ‘hogerwal’ steiger, in de Bataviahaven.

Hier aan de haven zijn drie restaurants. Pas de derde die we bellen, MJ, heeft plek. Blijkt een bijzonder restaurant waar ze eigenlijk alleen maar tussengerechten serveren. Idee dus om meerdere gerechtjes te bestellen. Wij gaan helemaal mee in het concept en bestellen vijf gerechten en een portie patat om – alle zes – te delen. Smaakt allemaal bijzonder en goed en de bediening, die ook op en af een trap rent, is vriendelijk. Niet voor de smalle beurs (maar die hadden we deze week thuisgelaten) maar dan kan je hier smaakvol en genoeg eten.

Na toetje en koffie een korte wandeling terug naar ons schip. Daar gaan we genoeglijk door met terugkijken op een mooie zeildag!

Tegenwind (Leeuwarden – Gaastmeer, 6 oktober 2022)

Midden in de stad gaan de bruggen niet vroeg open. Al te vroeg hoeven we de wekker dan ook niet te zetten. Zijn we eindelijk op en kijken we door het raampje zien we dat de zon al schijnt.

Ellen haalt nog snel vers brood en lekker. Rond 10 uur sluiten we aan in een konvooi de stad uit. We beginnen met 4 schepen maar onderweg sluiten er nog drie aan. En zo varen we de stad uit terug naar het Harinxma kanaal. Daar twee spoorbruggen. Dat geeft altijd wat gedoe omdat treinen voorgaan.Ook ontbreekt hier een goede aanlegplek. Ondanks wind in de rug gaan we, met beperkt oponthoud, toch gemakkelijk door beide bruggen.

Hier ontmoeten we ook een Duits zeilschip dat de hele dag onze route volgt. Meestal varen ze wat harder, maar omdat ze bij bruggen geen marifoon gebruiken, hebben wij daar vaak minder oponthoud. Zo blijven we mooi bij elkaar.

Na om Leeuwarden te zijn gevaren en voorbij het aquaduct over de N31, wordt het landschap echt Fries. We proberen op de fok te zeilen. Twee dagen geleden was dat ons zeer goed bevallen. Maar vandaag wordt het niks – de wind is erg fors (5 beaufort met uitschieters) en al Zuidwest (in plaats van de eerst verwachtte Westenwind). Zo komen we niet vooruit en houden op de smalle vaart onvoldoende koers. Vandaag dus een heel stuk motoren voor de boeg.

Vlak voor Grou slaan we een brug over en varen een klein stukje om – direct naar het Prinses Margriet kanaal. Dat blijkt sneller dan voor de brug wachten (tenminste zonder marifoongebruik) want vlak voor de Duitse boot varen wij langs het Theehuis. Uiteraard laten we in deze positie het Theehuis rechts liggen.

De Duitse boot begrijpt kennelijk dat achter ons aanvaren ook voordelen heeft. Zo geven we – na contact met de brugwachter – wat extra gas voor de spoorbrug Grou. Ook de bruggen bij Aldskou en Uitwellingerga openen zonder oponthoud voor ons. Ondertussen zien we dat er op het Starteiland niets valt te beleven. Niet gek met maar zo’n drie zeiltjes rond het Sneekermeer.

We varen de Jetlesloot op en denken bij Heeg nog even aan onze platbodemverhuurder Varskip. Sinds wij daar voor de zomervakanties huurden (2005-2008) is er vrijwel niets aan de website veranderd. Ook nog steeds dezelfde boten. Met die boten kwamen we ook in Gaastmeer. Daar hebben we goede herinneringen aan dus willen we daar nog wel eens kijken. De haven is rustig maar eigenlijk niet veranderd.

Ook het restaurant D’Ald Herberch is er nog steeds. Waar het vroeger toch vooral een eetcafé was is het nu een echt restaurant. Het eten nog steeds erg lekker. We kiezen voor het zero waste menu en eten met vereende krachten onze bordjes leeg. Met de eigenaar praten we nog wat na over de trek van het platteland (jongeren) en naar het platteland (pensionado’s). Voor een café in Gaastmeer is er geen klandizie!

Jammer dat we vandaag niet konden zeilen .De zon scheen de hele dag, de harde wind was fris. Een mooie tocht!