Over Joost

Beetje afhankelijk van de vakantie, de chauffeur of schipper. In het bezit van gitaar, spiegelreflex camera, laptop en vaarbewijs. En de persoon die er voor mag zorgen dat blog.koedijk.net functioneert.

Door varen! (Enkhuizen – Makkum, 19 mei 2023, 32,5nm)

Als je rijen dik in de haven ligt en er is niemand die vooraf een tijd afspreekt dan wordt het tempo met name bepaald door de buitenste boten. En die hadden er vanochtend geen haast. Tijd dus voor Ellen om naar de bakker te gaan. En om nog even een foto te maken. Op een gegeven moment ontstaat er dan bij de binnenste schepen toch wat ongedurigheid en gaan ze ons vragen wanneer we vertrekken. Nou, als de buitenste boten zo ver zijn!

Dus werpen we nog een blik op de wal waar groepsgewijs wordt getraind en de groene bomen hun bloesem verliezen. (Op de Eilandgast wordt al gebezemd.) De ongedurigheid bereikt inmiddels de buitenste boten en zo varen wij al om half elf in het Krabbersgat.

Er gingen al veel boten met ons de haven uit. En ook uit de andere havens kiezen velen het ruime sop. Als we de zeilen hijsen liggen er al behoorlijk veel voor ons.

Plan is om vandaag een flink eind richting de Lorentzsluizen in de Afsluitdijk te varen. Idealiter komen we tot Makkum. En met de Noordoostenwind moet dat lukken. Sterker, na het hijsen van de zeilen halen we, vrijwel aan de wind, hoge snelheden. Zeker in de eerste 2 uur ligt onze snelheid continu boven de 6 knopen. Gemeten topsnelheid is 7,3knopen. Dat is lekker en we schieten dan ook snel op. Ongemerkt zijn we Stavoren al weer voorbij. En meer boten hebben dezelfde lekkere wind en koers. Alleen met wat windschaduw zit je elkaar soms in de weg. Aan de loefzijde zitten we goed.

Terwijl ik koffie zet is er ook even tijd voor de dagelijkse foto van Ellen aan het roer. Vandaag weer op het blog om toch ook even te laten zien dat zij haar vest aan doet als we zeilen.

Voorbij Workum krimpt de wind iets meer naar het Noorden en moeten wij onze koers wat verleggen naar het Westen. Daar ligt ook windpark Friesland. Daar mag je doorheen, met 50m afstand tot de molens, maar varend aan de wind die ook nog wat veranderlijk is kiezen we ervoor er omheen te kruizen.

En nam de wind eerst wat af juist bij het windpark trekt de wind aan naar 5 Beaufort. Werk aan de winkel voor de schipper. Met hulp van de stuurautomaat wordt er gereefd. En natuurlijk moet er nadat er weer overstag is gegaan flink aan de lieren worden gedraaid.

Al kruisend kom je wel meer zaken tegen. Onze eerste slag korten we bijvoorbeeld in omdat we niet in een zeilwedstrijd terecht willen komen.

Een slagje verder komt er een klipper voorbij. Nu ben ik er wel van dat alle kleuren er mogen zijn. Een paarse klipper had ik echter niet eerder gezien.

Na zeven slagen kunnen we vlak bij de vaargeul naar Makkum strijken. Op de motor nog even de ondiepte ontwijken en dan recht op de haven af. We leggen aan aan de vertrouwde steiger. Nadat alles is opgeruimd doet Ellen nog even boodschappen en kook ik, na een dutje, de vertrouwde nasi.

Het was een fijne zeildag met een mooie tocht van zes uur en drie kwartier met een gemiddelde snelheid van 4,8 knopen.

Andere kleuren (Hindelopen – Lelystad, 29 april 2023)

Ellen was eerder uit bed en in de kleren. Zo werd ik verrast met een croissant als ontbijt. Het weer had zich zeker wat betreft bewolking aan de voorspelling gehouden: zonnig! En dat geeft andere kleuren zoals al te zien is als Ellen onze ligplaats in beeld brengt. De wind is nog wel fris.

Ellen nog even een boodschap doen terwijl ik de Aquamarijn zeilklaar maak. En dan varen we achteruit tegen de wind in de box uit. De wind houdt de boot recht en dus kunnen we zomaar recht achteruit varen. Dat maakt het schippersleven makkelijk en zo varen we even later zonder problemen Hindelopen uit.

Ook de vaargeul is haast tegen de wind in en dat betekent dat we zonder grote manoeuvres kunnen hijsen. We houden het rif er nog even in en met halve wind gaat de boot ook best vlot. Ellen zit weer op haar favoriete plek en dat ziet er toch echt anders uit dan gisteren.

Ik zet, voor de verandering, eens koffie. Dat is met golfslag best een kunst en dat moet geoefend worden. Voor koffie zetten aan de lage kant ben ik geslaagd. En de koffie geeft ook de gelegenheid voor een koek. En ja, we zijn vooral naar Friesland gegaan voor echte Oranjekoek!

We trekken het rif uit het zeil. Dat kan prima met deze wind. En zo vervolgen we onze tocht. Een beetje voor de wind kruisen om ondieptes te ontlopen maar ook om een flink snelheid te houden. En met ons zeil veelal over bakboord moeten, hoewel het best druk is, vooral andere schepen voor ons wijken.

Fijn zeilen we verder. “Een beetje saai voor het blog”, zegt Ellen. En eigenlijk klopt dit ook wel voor de hele route van 35 zeemijl tot nadat we onze zeilen voor de Houtribsluizen hebben gestreken.

Daar is het altijd wat drukker en moet je rekening houden met de beroepsvaart die hier flink op de route Amsterdam – Delfzijl vaart. Wij hebben ons netjes per marifoon aangemeld en horen dat we in de stuurboordsluis mogen. Niet iedereen luistert mee, maar andere jachten volgen ons. We liggen hier vol met de wind en de IJsselmeer golven in de rug. Van mij mogen dan zeiljachtjes met boegschroef uit onze buurt blijven. Beetje ruimte houden voor het schip dat uit de sluis komt (en niet zo makkelijk van koers veranderd). Wordt pas echt spannend als wij door de Marifoon hebben gehoord dat het beroepsschip achter ons voor ons de sluis in mag. Terwijl de schipper van het zeiljacht zich afvraagt waarom we niet opschieten (en veel te dichtbij komt) maken we dan maar met schreeuwen en armgebaren duidelijk wie er voor mag. Als het beroepsschip voorbij is willen ze, lijkt wel, ook nog vlak na de schroef naar binnen. Wij houden liever wat afstand. Verstandigerwijs blijven ze toch maar achter ons.

Na de sluis al snel de Bataviahaven. Daar zien we een mooi plekje en we leggen keurig aan. Nou ja, de lijn aan de kant glipt van de bolder. Dat geeft enige consternatie maar eigenlijk leggen we toch probleemloos aan. En omdat het zonnetje nog schijnt is er een welverdiend biertje in de kuip.

Maar als de zon bijna ondergaat wordt het toch weer fris. Snel naar binnen en de kachel aan. We eten de nasi op en draaien een fijn muziekje. En hebben we in ons gezicht een kleurtje gekregen?

Koningsdag met een nieuwe Genua (27 april 2023)

Met een Koningsdag op donderdag heb je zo maar een lang weekend van vier dagen voor de boeg (want vrijdag verplicht vrij). En dat brengen wij natuurlijk liefst varend door. En dus zeggen we woensdagavond na het avondeten Lukas gedag en rijden naar Monnickendam. Best fris aan boord dus snel de kachel aan. Muziekje op, puzzeltje maken, krant en tijdschrift lezen. We komen de tijd tot bedtijd wel door!

In de nacht werd het – met de kachel uit – toch weer fris aan boord. Zo werd het niet helemaal de rustige nacht die we hoopten. Maar uiteindelijk kon ik toch ook nog een beetje uitslapen en energie verzamelen voor een nieuwe dag. Want direct na het ontbijt, nog voor we het ruime sop konden kiezen, hadden we een klusje te klaren. We wilden, met weinig wind verwacht, onze high-aspect fok vervangen door de nieuwe genua die we deze winter door Halvert Sails hebben laten maken.

Ik ging aan de slag met het uit de beschermingshoezen halen van de zeilen. Ik was net klaar met de voorbereidingen of Ellen kwam met een havenkarretje op de steiger voorrijden. De high-aspect fok is dan wel kleiner dan de Genua; het is nog best een groot zeil. Omdat op te rollen/vouwen heb je wel een pleintje nodig. Dat is er wel in de haven en voor het transport is dan een havenkarretje handig. Het zeil kwam vlot naar beneden – de zwaartekracht hielp ook mee – en in het karretje. Opvouwen vroeg wat meer overleg en pogingen maar toch stond niet veel later de high-aspect fok in zijn eigen zak in de kuip!

En toen moest het nieuwe zeil omhoog. Dat ging eigenlijk ook betrekkelijk eenvoudig. Ellen stond voorop om de genua goed in de daarvoor bestemde rail te krijgen. Ondertussen trok ik in de kuip aan de val. Met goede communicatie was het zeil snel in de top.

De genua ingerold en de schoten vastgemaakt en we konden vertrekken. Probleemloos verlieten we de haven en voeren we de Gouwzee op. Op het laatste stuk richting Marken hesen we het grootzeil en rolden de genua uit. We gingen meteen ruim vier knopen. En dat zeil staat mooi!

We voeren nog snel voor de ‘Jan Smit’, schip van de Volendam-Marken express, langs. Snel daarna zakte de wind in. Wij hebben geen haast dus dobberen we vrolijk voor Volendam op de Gouwzee. Ellen zet lekker koffie die we drinken met ieders eigen favoriete koek. Toen ook onze hoop vervloog dat voorbij het uiterste puntje van Marken meer wind zou zijn zetten we de motor maar bij.

We zijn op weg naar Enkhuizen. Een mooi doel met de voorspelde oostenwind. Maar als na de lunch een windje opsteekt komt die als het ware uit Enkhuizen. Een zeilboot waar we mee opzeilen kiest daarom een ander doel en zeilt achter ons langs.

Wij varen maar door. Rollen al snel de genua op. Moet de volgende keer wellicht wat strakker. Zeker als we de rolfokhoes eromheen willen hijsen.

Na enige tijd komt de sluis in zicht die we professioneel passeren. Ook leggen we zonder problemen langszij een andere zeilboot aan in de Buitenhaven Zuid (met aan de overkant de Dromedaris). Nadat de boot klaar is voor de nacht hebben we trek. We lopen door het wat onrustige Enkhuizen, er is nog een festivalletje gaande, naar ‘Grand café restaurant Van Bleiswijk’ waar we een plaatsje krijgen aan het raam, een lekker biertje en een smakelijke en voedzame maaltijd.

Na nog wat boodschappen bij de AH wandelen we terug naar de boot waar we na een praatje met de buren weten dat zij ook niet vroeg willen vertrekken. Muziekje op, puzzeltje maken, krant en tijdschrift lezen. We komen ook deze avond de tijd tot bedtijd wel door!

Warm dagje zeilen met wintertijd (30 oktober 2022, Markermeer)

Een weekend met warm weer voorspeld. Daar reken je eind oktober, als de wintertijd al weer in gaat, niet echt op. Dus hadden Ellen en ik voor zaterdag al activiteiten gepland. Maar op zondag konden we toch mooi gaan zeilen.

Daarbij lijkt het aantrekkelijk om door de wintertijd een uurtje langer te gaan slapen. Maar dat is wellicht toch niet zo’n goed idee. Want wintertijd betekent ook dat de zon een uur eerder ondergaat. Sowieso is er nog maar kort daglicht. Dus om een beetje lekker weg te kunnen en voor het donker, en de daarbij horende kilte, terug te zijn moet je op tijd vertrekken.

We hadden een wekker gezet. Bleken toch niet zo vlot in de zeilkleren maar vertrokken voor tien uur naar Monnickendam. Met de boot zeilklaar maken zijn we inmiddels zo ervaren dat dat ook snel gaat en zo voeren we letterlijk onder Monnickendamse klokslag 11uur de haven uit!

Heerlijk weer, in een truitje op dek. In het rak richting Marken hesen we – in een aan de windse koers- de zeilen. En daarna voeren we voor de wind de Gouwzee uit. Aan de lekkere temperatuur droeg ook bij dat er maar weinig wind stond over het frisse water (dat volgens de Centrale Meldpost IJsselmeer 13,5graden Celsius warm is). Weinig wind weerhoudt anderen er ook niet van om de zeilen te hijsen. Velen nemen deze mogelijke laatste kans voor een warme zeildag!

De wind neemt in de middag wel erg af. Gaan we net van de Gouwzee nog vier knopen al snel is daar nog maar een knoop van over. Het mag onze pret niet drukken. We genieten van de koffie, wat later van een boterham met ei en van de rust. Alleen af en toe verstoord door een pruttelende motor (en stemmen van bemanningsleden die daar overheen een gesprek willen voeren).

Als het zo rustig is kan je ook karweitjes doen. Ellen pakt de puts en de poetsbezem en gaan ons dekhuis ontdoen van vogelpoep en vieze voetstappen. Ook maakt ze de spuirand aan bakboord schoon. Zeer tevreden gooit ze daarna het poetswater overboord. Helaas gaat het schoonmaakdoekje dat nog in de puts zat mee. Het doekje drijft niet.

Ondertussen zijn we al weer kalmpjes op de terugweg. Langzaam komt er iets meer wind. Zouden we dan toch tot in de Gouwzee kunnen zeilen. Jawel, de wind draait naar het westen en neemt iets verder toe. Gelijk een beetje frisser dus doen we een jas of vest aan. We gaan voor Volendam overstag en varen een vlot rak de Gouwzee in.

Met wat bewolking wordt het in het laatste uur voor zonsondergang toch wat schemerig. Wij doen onze navigatielampen aan. We zijn niet de enige – ook een tegenligger heeft zijn lichten aan. Toch is er iets raars – weet de lezer wat er bij de tegenligger niet klopt?

Ja, dat is vaarbewijs kennis. Ellen en ik overleggen er even over en genieten van dit mooie rak.

Maar het einde van de tocht nadert. We slaan zo rechtsaf naar Monnickendam en dan moeten de zeilen gestreken. We beginnen maar vast met de rolfok.

Als alles weer omlaag is en ook de lijnen en fenders weer klaar liggen om aan te leggen is bijna 17:15uur – het moment van de zonsondergang. En ja, ondanks de bewolking is die mooi!

Na het aanleggen ruimen we alles weer op. We doen de deklampen aan om er voldoende licht bij te hebben. Dat helpt en zo gaat het lekker vlot. Alleen de kuiptent, als de boot al dicht is en alle lampen uit zijn, neemt iets meer tijd dan anders. Maar toch verlaten wij om kwart over zes de haven.

Nog een en driekwart maand en de dagen gaan weer lengen!

Mijlen maken (Gaastmeer – Lelystad, 8 oktober 2022)

Na een goede nacht worden we wakker in een fris geworden boot. Snel een kachel aan. En op deze dag is altijd goed om even te zingen van ’s lands historie en ook Ellen weer even bij te praten over een stuk vaderlandse geschiedenis dat zij op de lagere school heeft moeten missen. Ze zingt me nog niet na.

Na ontbijt gaat Ellen naar de dorpswinkel voor vers brood terwijl ik ondertussen de boot zeilklaar maak. Vandaag moeten we (helaas) Friesland weer verlaten. We gaan een flink stuk naar het zuiden. Probleemloos varen we achteruit weg van de kade. We keren en varen door de ondiepe vaargeul terug naar het Fluessen.

Blijkt op het Fluessen tussen de ‘Langehoekspolle’ en de ‘Nieuwe Kruispolle’ de slotwedstrijd te zijn van de IFKS skûtsjes. We passeren er vele, sommigen onder zeil, anderen in een sleep of met een motorboot ernaast. Ook worden de nodige zeilen gehesen. De wedstrijden, zo zoekt Ellen op, beginnen even na elven. Dat is al over een halfuurtje. Omdat wij hier wind tegen hebben en dus motoren kunnen we het rustig bekijken. Ook de regenboog valt ons op.

Wij varen verder langs de Galamadammen en Warns. En dan zijn we op het water waar we de proefvaart met de Aquamarijn hebben gemaakt. We nemen niet veel tijd voor nostalgie en varen Stavoren voorbij en op naar de Prins Johan Frisosluizen. Na even wachten bij de steiger mogen we daar rond 12 uur in.

Zoals wel vaker gemeld is het buiten bij Stavoren vaak een klotsbak waar de rottigste golven van het IJsselmeer staan. Zeker vandaag bij windkracht vijf willen we daarom liever in de havenkom onze zeilen hijsen. (Eerder deden we dat altijd en overal buitengaats.) Extra uitdaging is dat we met twee riffen willen zeilen én het eerste rif er ook goed in willen zetten. Dat neemt natuurlijk extra tijd! Maar we proberen het, er is ook best veel ruimte om langzaam tegen de wind varen. En voordat we aan de harde rand van de havenkom zijn staat het zeil en kunnen we afvallen! Opgelucht zeilen we de haven uit waarna ook de fok er – deels – bij wordt gezet.

Tijd voor ontspanning is het echter nog niet. We moeten even goed trimmen, aan de wind varen- en verlijeren. Aan bakboord ligt immers het Vrouwenzand! Maar aan het einde van de groene rij tonnen kunnen we afvallen en koers zetten naar Lelystad. Overigens niet een rechte koers; we moeten om een uitloper van Enkhuizerzand heen. Zodat we nu eerst met hele ruime wind varen en later weer aan de wind op de Houtribsluizen af kunnen varen.

Eerst tijd voor lunch. Er is best veel golfslag dus een boterham smeer je het liefst zittend (en niet staand in de kombuis). Ellen haalt de spullen naar de kuip en smeert daar onze dubbele boterham met kaas. Ook is er nog krentenbrood van de markt in Monnickendam. Uiteraard ook een glas karnemelk. We eten dit allemaal wel sequentieel – zeker de karnemelk kun je met deze golfslag niet even neerzetten.

Het is vandaag best druk. Ook met klippers die met vol tuig over het water scheuren. Ook hiervan maken we weer een foto.

Sowieso maken we graag foto’s. Deze week bleek dat een foto die we in een weekend in september maakten, en deelden via vaarfoto.nl, door ons lijfblad Zeilen is geselecteerd als ‘Vaarfoto van de maand’. We schijnen zelfs een prijsje te krijgen.

Met een maximum snelheid van 7,8knopen komt Lelystad toch nog snel in zicht. (Achteraf blijken we op deze tocht van 35,4mijl, met twee sluizen, gemiddeld 4,9knopen te hebben gevaren. En dat met twee riffen!) We strijken de zeilen en mogen achter een vrachtschip direct de sluis in varen. We leggen daarna aan, aan een ‘hogerwal’ steiger, in de Bataviahaven.

Hier aan de haven zijn drie restaurants. Pas de derde die we bellen, MJ, heeft plek. Blijkt een bijzonder restaurant waar ze eigenlijk alleen maar tussengerechten serveren. Idee dus om meerdere gerechtjes te bestellen. Wij gaan helemaal mee in het concept en bestellen vijf gerechten en een portie patat om – alle zes – te delen. Smaakt allemaal bijzonder en goed en de bediening, die ook op en af een trap rent, is vriendelijk. Niet voor de smalle beurs (maar die hadden we deze week thuisgelaten) maar dan kan je hier smaakvol en genoeg eten.

Na toetje en koffie een korte wandeling terug naar ons schip. Daar gaan we genoeglijk door met terugkijken op een mooie zeildag!