Over Joost

Beetje afhankelijk van de vakantie, de chauffeur of schipper. In het bezit van gitaar, spiegelreflex camera, laptop en vaarbewijs. En de persoon die er voor mag zorgen dat blog.koedijk.net functioneert.

Texelse rust (26 mei 2023)

Het waait vandaag wat hard. Goede smoes om nog een dagje op Texel te blijven. We vermaken ons wel met een lekkere douche, boeken, de krant, computerspelletjes en de tochtvoorbereiding.

Van Texel naar IJmuiden behoeft inderdaad enige voorbereiding. Allereerst kan je niet gewoon langs de kust varen; met name voor Petten is het wat ondiep. Bij Egmond aan zee ligt er weer een windpark – daar wil je juist niet omheen maar binnendoor. En bij IJmuiden zelf wil je met een ruime bocht naar binnen zodat je makkelijk tussen de pieren doorvaart. Zo zetten we met de hand de route op de elektronische kaart in de iPad. De iPad rekent dan voor ons uit dat de tocht zo’n veertig mijl is. (Voor noodgevallen en overzicht hebben we overigens ook de papieren kaarten aan boord.)

Nu staat er voor de haven van IJmuiden nog wel eens vervelende dwarsstroming. Om tweeënhalf uur voor hoogwater is er echter nauwelijks stroming. Wij komen dus het liefst tussen drie en twee uur voor hoogwater aan.

Met een gemiddelde snelheid van vijf knopen kun je dan nog niet uitrekenen wanneer je kunt (moet) vertrekken. Ook de stroming speelt nog een rol en die staat gedurende deze tocht zowel mee als tegen. Met de HP33 kunnen we ook deze puzzel oplossen waarbij het wat lastig is dat de stroming langs de kust ten opzichte van hoogwater in Hoek van Holland wordt weergeven.

Wij hopen morgen om 11uur op de Waddenzee de zeilen te hijsen en dan rond 19uur IJmuiden binnen te lopen!

Na de lunch – het restant pasta van eergisteren – wandelen we weer naar het dorp. Naast de boodschappen wil Ellen warme truien passen. Na eerst allerlei ingewikkeld gebreide wollen truien gepast te hebben slaagt ze uiteindelijk in de winkel voor scheepsbenodigdheden. Ze koopt een warme katoenen schipperstrui. Ze heeft nu een boot, een schipper en een schipperstrui – wat zou zij zich nog meer moeten wensen?

In de middag maak ik me vooral nog even druk met het overbrengen van de elektronisch voorbereide tocht op de iPad in de plotter van de Aquamarijn. Dat is nog wat gepruts vooral omdat de handleidingen niet helemaal geweldig zijn. Na wat gepruts en wat hulp van een Youtube filmpje is het gelukt. Als we willen kan morgen de stuurautomaat de hele tocht sturen!

Het diner nuttigen we bij de Compagnie. Het eerste restaurant vanuit de jachthaven. Bovenop een terp dus we kijken mooi uit op zee. We beginnen natuurlijk met een Texels biertje; Ellen een Skumkoppe, ik een HelBlond van brouwerij TX.

We eten een eenvoudige doch voedzame maaltijd. Het toetje is wel iets bijzonders. Het toetje ‘TX19’ is volgens de kaart bedacht door de schipper van de TX19. Het bevat vanille-ijs met advocaat, boerenjongens en slagroom. Ik heb altijd gedacht dat mijn vader de bedenker van dit toetje was. Dat moet dus even besteld.

Maar nee, dit is toch anders dan mijn vader had bedacht: iets minder vanille-ijs en meer boerenjongens en vooral meer advocaat!

Na de koffie wandelen we terug naar de haven. Waar we ons nog even vermaken met boeken, filmpjes en ons blog.

Zon en wolken (Harlingen-Texel, 26,7 nm, 24 mei 2023)

We willen naar Texel. Met de voorspelde Noordoostenwind goed te bereiken. Stroom mee heb je na hoogwater in Harlingen op de hele route. Nu is hoogwater vandaag pas rond half twee dus kunnen we wat dat betreft rustig aan doen. We besluiten om 11 uur te vertrekken, dan hebben we wel wat stroom tegen maar we komen ook vast een eind op streek.

En 11 uur vertrekken is goed te combineren met rustig aan doen. Ellen doet op haar traditionele wandeling naar de bakker nog een paar andere boodschappen. En omdat de zon schijnt en we in de haven in de luwte liggen, en het er dus aangenaam is, eten we in de kuip!

Maar als je lekker rustig aan doet krijg je opeens toch haast. Zeker omdat de Prins Hendrikbrug van de Noorderhaven maar twee keer per uur op vaste tijden opent. Tien minuten voor de geplande openingstijd gooien we achter in de haven snel los en draaien met een lijntje in de goede richting. Alles gaat voorspoedig en zo zijn we toch nog ruim op tijd voor de brug. En na de brug ligt aan bakboord het restaurant van gisterenavond, ’t Havenmantsje, in de zon.

We varen daarna vlot de Sasbrug door (staat op de foto al open) en de haven uit. Klein stukje richting de Mepen (vanuit de haven stuurboord uit) om het grootzeil tegen de wind te hijsen. En dan draaien we in het zonnetje naar het zuiden.

Maar al gauw drijven er ook wolken over. En dat blijft de hele dag afwisselend zo. Scheelt, tenminste voor het gevoel, zo een paar graden. Dus ook veel twijfel welk kledingstuk aan, op, uit of af moet.

Ik doe mijn nieuwe jas aan en heb het niet meer koud. We schieten ook lekker op. Wel is de wind weer westelijker dan verwacht. En dat betekent dat we op de Texelstroom de vaargeul niet in één keer kunnen volgen en toch een slagje moeten maken. Trouwens niet omdat het buiten de vaargeul te ondiep wordt maar doordat er daar in zee iets gekweekt wordt waardoor je er niet door heen kunt varen.

Inmiddels hebben we flinke stroom mee – wel bijna twee knopen. Dat betekent wel tijdig strijken anders moet je op de motor tegen de strooom in weer terug. Maar dat lukt ons prima en zo varen we al snel het geultje naar Oudeschild in.

In de haven veel lege plekken maar omdat iedereen, net als wij, met de neus in de wind wil liggen is er toch iets minder keus. Ook weer aanleggen aan een ‘korte’ vingerpier. Dat lukt ons, aan een bovenwindse vingerpier, niet in één keer maar in de tweede poging met twee mannen die de lijntjes aanpakken liggen we binnen de kortste keren vast op een mooie plek.

Een drankje in zon in de kuip. Opruimen en uitrusten. Beetje lezen en puzzelen. En de pastasaus van maandag, met verse pasta opeten. Inmiddels zitten we wel weer – vanavond maar weer de kachel aan!

Voor de wind? (West-Terschelling – Harlingen, 22 mei 2023, 20,3nm)

Om half acht de wekker met als doel om half negen te vertrekken. Dat lukte niet helemaal maar om 10 voor negen waren de lijnen los en dreven we vanzelf, liggend aan een ‘hoge wal’, het ruimere water op. Direct de haven uit rolden we de Genua uit om voor de wind het Schuitengat in te varen. Het was opkomend tij – dus de stroom stond tegen. Met de wind in de rug is het dan dus ‘wind tegen stroom’ en mag je wat hogere golven verwachten. Nu was de zee wat knobbelig maar in vergelijking met eergisteren maag dit alles geen naam hebben.

Met een ‘rustige’ zee heeft Ellen alle tijd om foto’s te maken. En het blijft altijd lastig om afscheid te nemen van Terschelling. Een plaatje van onze favoriete tent, de Walvis, met de Brandaris mag niet ontbreken.

Het is overigens niet zo’n mooi weer maar wij zijn al blij dat de mogelijke buien ons bespaard blijven. Nog even een laatste blik op de Brandaris, inclusief knobbelige zee, voordat andere zaken onze aandacht opeisen.

In het begin van het Schuitengat voor de wind; het laatste stuk van de het gat is dan halve wind. Daarna ga je op de Vliestroom met de stroom mee naar Harlingen een stuk dat met de verwachtte Noordelijke wind, kracht drie a vier, allemaal goed bezeild zou moeten zijn. We denken vandaag dan ook alleen de Genua nodig te hebben.

Ondertussen hebben we op het Schuitengat de stroom inderdaad tegen. (Snelheid is de snelheid door het water, SOG is de snelheid over de grond.)

In het nauwe laatste stuk van het Schuitengat hebben we opeens een tegenligger. Het is Ms Willem de Vlamingh van Rederij Doeksen. Die verwacht je niet hier – wij varen juist niet door de smalle Slenk om daar de veerdienst te vermijden. We passeren elkaar op korte afstand – gelukkig zitten we aan de kant waar de wind vandaan komt en verlijeren we niet. De schipper zwaait vriendelijk naar ons.

Een stukje verder op de route, we zijn inmiddels net op de Blauwe Slenk, verbaasd ook de Ms Willem Barentsz ons. Wij varen aan stuurboordswal langs de betonning. De Willem Barentsz komt ons ook aan die zijde tegemoet en vaart dus buiten de vaargeul. Het schip vaart gelukkig onverstoorbaar rechtdoor – het is bijna hoog water dus er zijn marges.

Dan moeten we, anders dan gedacht, opeens aan de wind varen. Grootzeil dan toch ook maar omhoog. Weer een stukje verder blijkt dat we al zeilend niet in diep water kunnen blijven (en ook nog dichter bij onze bestemming kunnen komen) maar de vaargeul uitvaren. Met tegenzin zetten we de motor aan en rollen we de genua in. Even later meldt de Brandaris bij het weerbericht dat de actuele wind nu uit het Oosten komt.

Bij een volgende bocht in de vaargeul kunnen we weer zeilen: motor en genua weer uit! De wind draait ook weer terug naar het Noorden en zo kunnen we helemaal tot aan Harlingen zeilen. We strijken de zeilen, laten twee vissersboten voorgaan en varen dan de haveningang binnen en zien al snel de Sasbrug liggen waarna we de snelboot aan bakboord passeren.

Door deze mooie beelden is Ellen kennelijk even van slag. Wat haar nooit overkomt gebeurt nu – ze laat een stootwil uit haar vingers glippen. Snelle acties met pikhaak kunnen niet voorkomen dat stootwil wegdrijft naar plekken waar we niet met de boot kunnen komen.

Met een stootwil minder dan toch maar de Sasbrug door en niet veel later de brug naar de Noorderhaven. We leggen keurig aan op een mooie plek met een vingerpier die korter is dan de boot. De spruit wordt snel omgezet tot spring van de middenkikker en niet veel later liggen we goed vast in de ons vertrouwde Noorderhaven. Een perfect uitgevoerde manoeuvre!

Na opruimen, lunch en wat uitrusten de wandelschoenen aan om te zien of we onze stootwil terug kunnen vinden. Dat is best een tippel helemaal naar de buitenste zuidelijke havenpier. Een plek overigens die door meer mensen wordt gezien als een prettig wandelpad. En voor ons levert het weer eens een andere blik op Harlingen op. (Zowel de vuurtoren als dat rode ding – de trechter – kun je afhuren om er te slapen.)

Onze wandeling wordt beloond. Aan de vloedlijn ligt de stootwil.

En die nemen we natuurlijk weer mee terug (waarbij het wel fijn is dat juist hier de dam niet zo steil is).

Terug op de Aquamarijn is het lekker warm. Onze kuip is zonovergoten. Heerlijk voor het lezen van een boek, het maken van een puzzel of kennis te vergaren over nog te bevaren wateren. Uiteraard mag dan een borrel aan het eind van de middag niet ontbreken. Na het koken van de al op Terschelling aangeschafte pastamaaltijd is inmiddels een frisse westenwind opgestoken. We eten daarom maar binnen.

Tijdens de afwas zorgt de Harlingse brandweer voor wat vertier. Die gaan het dak van het oude stadhuis eens van boven bekijken. Zo te zien een oefening – want geen rook en geen haast. Maar wel grappig om te zien.

In de avond is de westenwind wat verder aangetrokken en liggen we aangenaam te schommelen. Het was een lekkere dag zeilen – slechts onderbroken door onverwacht half uurtje motoren. En met het terugvinden van de stootwil gaat het ons toch wel behoorlijk voor de wind!

Rustdag op Terschelling (21 mei 2023)

Een rustdag was het plan. Maar voor acht uur wilden onze buren vertrokken zijn om een sloep terug naar Harlingen te slepen. Wij dus de wekker om half acht gezet met het plan om meteen in de kleren de Aquamarijn weg te varen. We hadden al helemaal gepland hoe dat te doen.

De wekker was nog niet uitgezet of er werd al op de boot geklopt. We moesten ons haasten. Maar de hele manoeuvre bleek ook simpel omdat de boot achter ons al was vertrokken. de buren stonden al met onze lijnen in de hand en, toen de stroomkabel aan boord was, trokken ze ons naar onze nieuwe plek aan de steiger. Wij waren de lijnen nog aan het vastknopen toen de buren al wegvoeren. En zo gingen wij om kwart voor acht terug in bed om nog even uit te slapen.

Zo zaten we om half elf goed uitgerust met een uitgebreid ontbijt voor de iPad om de kerkdienst te zien op Keizersgrachtkerk LIVE. Leuke dienst waar we vrolijk van worden. En ondertussen ook weer even dochter (zingend), ouders, zussen, nicht en vele bekenden gezien!

Daarna tijd om lekker rustig te douchen. Was nodig ook met zout in het haar. Ik heb daar speciaal kleding voor op de boot liggen, door Ellen mijn camping outfit genoemd. In de wind is de handdoek daarna zo droog.

Na een puzzeltje, wat boodschappen en het lezen van de krant is het tijd voor onze zondagmiddagwandeling. Eerst maar eens langs de haven naar ‘De Walvis’ met uitzicht op zee, het groene strand en Vlieland. Daar is, naast een lunch, het eerste tapbiertje van deze vakantie.

We volgen niet helemaal het pad dat Ellen had uitgezet. Maar dat leidt ons wel naar plaatsen waar we niet eerder waren. En langs bloeiende Brem.

Op het pad konden we toch nog linksaf naar het Kaapsduin – het hoogste punt van Terschelling en gelijk een mooi uitzichtpunt. Ook daar waren we niet eerder! Er is een reliëfkaart van Terschelling, in 2021 onthuld door Vincent Bijlo. Maar je kan er alle kanten op uitkijken. Over het dorp West-Terschelling – en het water staat al behoorlijk laag –

En over het groene strand naar Vlieland. Wel jammer dat het zo heiig is.

Terug op de Aquamarijn vermaken we ons met boek en gitaar. Tegen zeven wandelen we naar restaurant Loods. Wel nog even een foto maken van ons schip in een nu rustige haven.

Ik kies van de kaart voor een gerecht onder het kopje ‘visgerechten’; voor gebakken mosselen met garnalen wordt geen apart kopje met ‘schaal en schelpdieren’ gemaakt. Ellen kiest voor lam en ook dat smaakt goed.

Goed gevoed lopen we terug. Muziekje, blog, puzzeltje. En plannen maken voor morgen. Wij vermaken ons wel. En gaan op deze rustdag natuurlijk op tijd naar bed!

Door varen! (Enkhuizen – Makkum, 19 mei 2023, 32,5nm)

Als je rijen dik in de haven ligt en er is niemand die vooraf een tijd afspreekt dan wordt het tempo met name bepaald door de buitenste boten. En die hadden er vanochtend geen haast. Tijd dus voor Ellen om naar de bakker te gaan. En om nog even een foto te maken. Op een gegeven moment ontstaat er dan bij de binnenste schepen toch wat ongedurigheid en gaan ze ons vragen wanneer we vertrekken. Nou, als de buitenste boten zo ver zijn!

Dus werpen we nog een blik op de wal waar groepsgewijs wordt getraind en de groene bomen hun bloesem verliezen. (Op de Eilandgast wordt al gebezemd.) De ongedurigheid bereikt inmiddels de buitenste boten en zo varen wij al om half elf in het Krabbersgat.

Er gingen al veel boten met ons de haven uit. En ook uit de andere havens kiezen velen het ruime sop. Als we de zeilen hijsen liggen er al behoorlijk veel voor ons.

Plan is om vandaag een flink eind richting de Lorentzsluizen in de Afsluitdijk te varen. Idealiter komen we tot Makkum. En met de Noordoostenwind moet dat lukken. Sterker, na het hijsen van de zeilen halen we, vrijwel aan de wind, hoge snelheden. Zeker in de eerste 2 uur ligt onze snelheid continu boven de 6 knopen. Gemeten topsnelheid is 7,3knopen. Dat is lekker en we schieten dan ook snel op. Ongemerkt zijn we Stavoren al weer voorbij. En meer boten hebben dezelfde lekkere wind en koers. Alleen met wat windschaduw zit je elkaar soms in de weg. Aan de loefzijde zitten we goed.

Terwijl ik koffie zet is er ook even tijd voor de dagelijkse foto van Ellen aan het roer. Vandaag weer op het blog om toch ook even te laten zien dat zij haar vest aan doet als we zeilen.

Voorbij Workum krimpt de wind iets meer naar het Noorden en moeten wij onze koers wat verleggen naar het Westen. Daar ligt ook windpark Friesland. Daar mag je doorheen, met 50m afstand tot de molens, maar varend aan de wind die ook nog wat veranderlijk is kiezen we ervoor er omheen te kruizen.

En nam de wind eerst wat af juist bij het windpark trekt de wind aan naar 5 Beaufort. Werk aan de winkel voor de schipper. Met hulp van de stuurautomaat wordt er gereefd. En natuurlijk moet er nadat er weer overstag is gegaan flink aan de lieren worden gedraaid.

Al kruisend kom je wel meer zaken tegen. Onze eerste slag korten we bijvoorbeeld in omdat we niet in een zeilwedstrijd terecht willen komen.

Een slagje verder komt er een klipper voorbij. Nu ben ik er wel van dat alle kleuren er mogen zijn. Een paarse klipper had ik echter niet eerder gezien.

Na zeven slagen kunnen we vlak bij de vaargeul naar Makkum strijken. Op de motor nog even de ondiepte ontwijken en dan recht op de haven af. We leggen aan aan de vertrouwde steiger. Nadat alles is opgeruimd doet Ellen nog even boodschappen en kook ik, na een dutje, de vertrouwde nasi.

Het was een fijne zeildag met een mooie tocht van zes uur en drie kwartier met een gemiddelde snelheid van 4,8 knopen.