Na een goede nacht worden we wakker in een fris geworden boot. Snel een kachel aan. En op deze dag is altijd goed om even te zingen van ’s lands historie en ook Ellen weer even bij te praten over een stuk vaderlandse geschiedenis dat zij op de lagere school heeft moeten missen. Ze zingt me nog niet na.

Na ontbijt gaat Ellen naar de dorpswinkel voor vers brood terwijl ik ondertussen de boot zeilklaar maak. Vandaag moeten we (helaas) Friesland weer verlaten. We gaan een flink stuk naar het zuiden. Probleemloos varen we achteruit weg van de kade. We keren en varen door de ondiepe vaargeul terug naar het Fluessen.

Blijkt op het Fluessen tussen de ‘Langehoekspolle’ en de ‘Nieuwe Kruispolle’ de slotwedstrijd te zijn van de IFKS skûtsjes. We passeren er vele, sommigen onder zeil, anderen in een sleep of met een motorboot ernaast. Ook worden de nodige zeilen gehesen. De wedstrijden, zo zoekt Ellen op, beginnen even na elven. Dat is al over een halfuurtje. Omdat wij hier wind tegen hebben en dus motoren kunnen we het rustig bekijken. Ook de regenboog valt ons op.

Wij varen verder langs de Galamadammen en Warns. En dan zijn we op het water waar we de proefvaart met de Aquamarijn hebben gemaakt. We nemen niet veel tijd voor nostalgie en varen Stavoren voorbij en op naar de Prins Johan Frisosluizen. Na even wachten bij de steiger mogen we daar rond 12 uur in.

Zoals wel vaker gemeld is het buiten bij Stavoren vaak een klotsbak waar de rottigste golven van het IJsselmeer staan. Zeker vandaag bij windkracht vijf willen we daarom liever in de havenkom onze zeilen hijsen. (Eerder deden we dat altijd en overal buitengaats.) Extra uitdaging is dat we met twee riffen willen zeilen én het eerste rif er ook goed in willen zetten. Dat neemt natuurlijk extra tijd! Maar we proberen het, er is ook best veel ruimte om langzaam tegen de wind varen. En voordat we aan de harde rand van de havenkom zijn staat het zeil en kunnen we afvallen! Opgelucht zeilen we de haven uit waarna ook de fok er – deels – bij wordt gezet.

Tijd voor ontspanning is het echter nog niet. We moeten even goed trimmen, aan de wind varen- en verlijeren. Aan bakboord ligt immers het Vrouwenzand! Maar aan het einde van de groene rij tonnen kunnen we afvallen en koers zetten naar Lelystad. Overigens niet een rechte koers; we moeten om een uitloper van Enkhuizerzand heen. Zodat we nu eerst met hele ruime wind varen en later weer aan de wind op de Houtribsluizen af kunnen varen.

Eerst tijd voor lunch. Er is best veel golfslag dus een boterham smeer je het liefst zittend (en niet staand in de kombuis). Ellen haalt de spullen naar de kuip en smeert daar onze dubbele boterham met kaas. Ook is er nog krentenbrood van de markt in Monnickendam. Uiteraard ook een glas karnemelk. We eten dit allemaal wel sequentieel – zeker de karnemelk kun je met deze golfslag niet even neerzetten.

Het is vandaag best druk. Ook met klippers die met vol tuig over het water scheuren. Ook hiervan maken we weer een foto.

Sowieso maken we graag foto’s. Deze week bleek dat een foto die we in een weekend in september maakten, en deelden via vaarfoto.nl, door ons lijfblad Zeilen is geselecteerd als ‘Vaarfoto van de maand’. We schijnen zelfs een prijsje te krijgen.

Met een maximum snelheid van 7,8knopen komt Lelystad toch nog snel in zicht. (Achteraf blijken we op deze tocht van 35,4mijl, met twee sluizen, gemiddeld 4,9knopen te hebben gevaren. En dat met twee riffen!) We strijken de zeilen en mogen achter een vrachtschip direct de sluis in varen. We leggen daarna aan, aan een ‘hogerwal’ steiger, in de Bataviahaven.

Hier aan de haven zijn drie restaurants. Pas de derde die we bellen, MJ, heeft plek. Blijkt een bijzonder restaurant waar ze eigenlijk alleen maar tussengerechten serveren. Idee dus om meerdere gerechtjes te bestellen. Wij gaan helemaal mee in het concept en bestellen vijf gerechten en een portie patat om – alle zes – te delen. Smaakt allemaal bijzonder en goed en de bediening, die ook op en af een trap rent, is vriendelijk. Niet voor de smalle beurs (maar die hadden we deze week thuisgelaten) maar dan kan je hier smaakvol en genoeg eten.

Na toetje en koffie een korte wandeling terug naar ons schip. Daar gaan we genoeglijk door met terugkijken op een mooie zeildag!

Ik ga vanochtend de douche in het kleine toiletgebouw proberen. Het oogt nog net als zo’n 10 en 16 jaar geleden dat we hier waren. Geen codes op de deur, iedereen mag er gebruik van maken, ook voorbijgaande fietsers. Wel een euro voor de douche en zelf je toiletpapier meenemen. Ook staan er een wasmachine en droger. 10 jaar geleden toen we met 2 gezinnen in valkjes rondtrokken, probeerden we hier een te water geraakte slaapzak droog te krijgen. Dat lukte niet. Een inwoonster hoorde van onze nood en kwam ons te hulp met voor de nacht een droge slaapzak te leen die de volgende morgen weer werd geruild voor de inmiddels droge slaapzak van ons.

Het gemeenschapsgevoel zit hier goed. Vrijwilligers runnen hier met trots deze kleine gemeentehaven. Ons wordt verteld dat er een kleine winkel is en de kerk is open. Toevallig lees ik vanochtend in de krant van gisteren over de Friese Paradox. Ze verdienen hier minder en het opleidingsniveau is lager maar ze zijn hier gelukkiger en gezonder en doen meer vrijwilligerswerk dan in de rest van Nederland. Ook politiek gezien wordt hier gewerkt aan brede welvaart.

Na de koffie en de krant met meer positief nieuws o.a. over de duurzame top 100, besluiten we de wandelschoenen aan te trekken. De wind is vandaag te fors om te gaan varen. We hebben op een knooppunten wandelkaart een route uitgezet via Oudega naar Heeg en weer terug naar Gaastmeer. Op het punt waar de wandeling begint zien we ook hoe hij eindigt en dat staat ons niet aan. 5 km langs een doorgaande weg wandelen zonder voetpad. We zetten een andere route uit. We kunnen niet helemaal de rechte wegen vermijden maar wandelen nu toch het meest over slingerwegen dwars door het land.

Het is hier een en al melkveehouderij. We komen langs vooral biologische boeren. Er wapperen geen omgekeerde vlaggen (op 1 na in het dorp). Waar geen water is is hier ongeveer alles grasland. Is de grond nergens anders geschikt voor? Voor het oog is dit wel heel mooi landschap.

In hetzelfde artikel over Friesland las ik over de Lisdodde die kan groeien op het drassige land en waar bouwmateriaal van gemaakt kan worden. Een idee geboren door ondernemer, boeren en wetenschappers samen te brengen.

We zien hier ook stukken ingezaaid met bloemen. Is het echt herfst?

Na 10 km komen we aan in Oudega. Het plaatselijke restaurant kon ons alleen drinken aanbieden, de keuken gaat pas om 17 uur open! Dan blijkt gelukkig hier ook een dorpswinkel en kopen we wat voor onze lunch.

We hebben nog een kleine 5 km voor de boeg en nu wel de wind van voren. Op de boot gekomen is het dan fijn om de wandelschoenen weer uit te mogen doen en de benen op de bank te leggen.

Hoewel ook de avondtemperaturen niet erg laag zijn is het toch behoorlijk fris op de boot. De verwarming die het de hele week goed deed weigert om onbegrijpelijke redenen dienst. Dan maar eens de dieselkachel aandoen. Die geeft een weldadige warmte. Het lukt ons niet om deze aan te krijgen. We hebben nog een troef, de keramische kachel. Die doet het. Wel jammer dat die zo’n herrie maakt. Maar we zitten er de avond warmpjes bij.

Midden in de stad gaan de bruggen niet vroeg open. Al te vroeg hoeven we de wekker dan ook niet te zetten. Zijn we eindelijk op en kijken we door het raampje zien we dat de zon al schijnt.

Ellen haalt nog snel vers brood en lekker. Rond 10 uur sluiten we aan in een konvooi de stad uit. We beginnen met 4 schepen maar onderweg sluiten er nog drie aan. En zo varen we de stad uit terug naar het Harinxma kanaal. Daar twee spoorbruggen. Dat geeft altijd wat gedoe omdat treinen voorgaan.Ook ontbreekt hier een goede aanlegplek. Ondanks wind in de rug gaan we, met beperkt oponthoud, toch gemakkelijk door beide bruggen.

Hier ontmoeten we ook een Duits zeilschip dat de hele dag onze route volgt. Meestal varen ze wat harder, maar omdat ze bij bruggen geen marifoon gebruiken, hebben wij daar vaak minder oponthoud. Zo blijven we mooi bij elkaar.

Na om Leeuwarden te zijn gevaren en voorbij het aquaduct over de N31, wordt het landschap echt Fries. We proberen op de fok te zeilen. Twee dagen geleden was dat ons zeer goed bevallen. Maar vandaag wordt het niks – de wind is erg fors (5 beaufort met uitschieters) en al Zuidwest (in plaats van de eerst verwachtte Westenwind). Zo komen we niet vooruit en houden op de smalle vaart onvoldoende koers. Vandaag dus een heel stuk motoren voor de boeg.

Vlak voor Grou slaan we een brug over en varen een klein stukje om – direct naar het Prinses Margriet kanaal. Dat blijkt sneller dan voor de brug wachten (tenminste zonder marifoongebruik) want vlak voor de Duitse boot varen wij langs het Theehuis. Uiteraard laten we in deze positie het Theehuis rechts liggen.

De Duitse boot begrijpt kennelijk dat achter ons aanvaren ook voordelen heeft. Zo geven we – na contact met de brugwachter – wat extra gas voor de spoorbrug Grou. Ook de bruggen bij Aldskou en Uitwellingerga openen zonder oponthoud voor ons. Ondertussen zien we dat er op het Starteiland niets valt te beleven. Niet gek met maar zo’n drie zeiltjes rond het Sneekermeer.

We varen de Jetlesloot op en denken bij Heeg nog even aan onze platbodemverhuurder Varskip. Sinds wij daar voor de zomervakanties huurden (2005-2008) is er vrijwel niets aan de website veranderd. Ook nog steeds dezelfde boten. Met die boten kwamen we ook in Gaastmeer. Daar hebben we goede herinneringen aan dus willen we daar nog wel eens kijken. De haven is rustig maar eigenlijk niet veranderd.

Ook het restaurant D’Ald Herberch is er nog steeds. Waar het vroeger toch vooral een eetcafé was is het nu een echt restaurant. Het eten nog steeds erg lekker. We kiezen voor het zero waste menu en eten met vereende krachten onze bordjes leeg. Met de eigenaar praten we nog wat na over de trek van het platteland (jongeren) en naar het platteland (pensionado’s). Voor een café in Gaastmeer is er geen klandizie!

Jammer dat we vandaag niet konden zeilen .De zon scheen de hele dag, de harde wind was fris. Een mooie tocht!

Vandaag wordt de meeste wind verwacht. We blijven hier daarom nog een dag, er is ook nog genoeg te zien.

Na een laat ontbijt lopen we door de Prinsentuin naar het Princessenhof, een korte wandeling. Hier bevindt zich het keramiekmuseum. Maar ons trok de tentoonstelling over M.C. Escher. Dit bleken helaas 2 kleine zalen te zijn en ging vooral over het feit dat het Princessehof het geboortehuis van Escher was. Een zaal was beschildert door een kunstenaar met Eschermotieven.

Dan besef je weer dat tekenen het pogen is iets wat driedimensionaal is te maken tot iets tweedimensionaals. En daarmee kan de kijker goed voor de gek gehouden worden. Leuk was om juist in dit keramiek museum te lezen dat Escher voor zijn herhalende patroonmotieven geïnspireerd werd door de Moorse keramiek (mozaïek) van Alhambra. Hij en z’n vrouw hebben daar dagen patronen na zitten tekenen.

Maar de belangrijkste bewoonster van dit statige pand is Maria Louise, prinses van Oranje-Nassau, geweest, stammoeder van ons Koningshuis.

We lopen nog even door het keramiek gedeelte waarbij we de afdeling hedendaags leuk vonden vanwege het tonen van allerlei keramiek gemaakt van slib. Twee jonge ontwerpers zijn lang bezig geweest om keramiek uit slib te maken wat van dichtbij komt (itt de meeste gebruikelijke grondstoffen) en industrieel toepasbaar is. Daar zijn ze redelijk in geslaagd maar blijven bezig dit te verfijnen.

Hierna is het tijd voor koffie met je raad het al: Oranjekoek. En nu begrijp ik pas echt de naam van oranjekoek, naar de Frieze tak van de Oranjes? Maar wikipedia vertelt dat het komt door de schil van de sinaasappels die erbij gebruikt wordt.

We vervolgen ons culturele programma in de bioscoop. Die heerlijke relaxstoelen waarin je bijna horizontaal naar een film kan kijken wilden we nog wel een keer gebruiken. De film ‘See how they run‘ was zeer vermakelijk. Een geweldig script waarbij Agatha Christie en The Mouse Trap in voor komen. Ga het zien! De titel begrepen we niet, maar na opzoeken blijkt het een zin uit een kinderliedje over hollende muizen te zijn. En nu begrijpt Joost ook het lied van Lady Madonna beter.

Genoeg cultuur. De maag wil ook weer wat en voor onze late lunch weet Fellini, een Italiaan, ons goed te bedienen. Op de terugweg naar de boot koop ik een spijkerbroek. Joost gaat nog een keer boodschappen doen. Verder is het heerlijk toeven op de boot terwijl de herfstbladeren door de harde wind onze boot versieren.

Een avondwandelingetje

en een borrel tot besluit…

Elk half uur gaat de Prins Hendrikbrug, die de Noorderhaven afsluit, open. We wilden op tijd vertrekken, maar douche toilet, bakker en het mooie stadsgezicht hielden iets op. Maar kwart over tien verlieten we met een hulplijn om de schroefwerking keurig netjes onze box. Even later lagen we klaar voor de brug en zagen we de brugwachter het brugwachtershuisje binnengaan. De brug van vijf voor half elf hadden we gehaald!

Eerste ‘hindernis’ op weg naar het ten oosten gelegen Leeuwarden de Tjerk Hiddesluis. Hier zijn werkzaamheden aangekondigd met een maximale vertraging van een uur. Dan valt het mee als de sluiswachter per marifoon meldt dat het ‘maar’ een half uur duurt. Een goede aanlegplaats is er niet dus drijven we een tijdje voor de sluis. Maar als het werk klaar is varen we achter een vissersboot uit Yerseke de sluis in. Vanwege de werkzaamheden is maar een halve sluis in gebruik. We passen er dan ook maar net in. De sluisdeuren halverwege zijn ook niet om hoog water tegen te houden; zo is er een interessant doorkijkje achter ons!

En dan, na de Koningsbrug die naast het aquaduct van de weg naar Leeuwarden ligt, rollen we de fok uit. En dan blijkt het met de zuidenwind heerlijk zeilen op het Harinxmakanaal. Het zonnetje schijnt en we gaan, als er geen bomen om een boerderij staan op de stuurboordswal, wel tussen de vier en vijf knopen. En er zijn mooie uitzichten.

Af en toe moet er een brug worden gepasseerd en rollen we het zeil weer in en varen we een stukje op de motor. Maar na de brug weer snel verder op windenergie!

Die bruggen zijn natuurlijk vaak bij dorpjes (en bij het stadje (Franeker). En al die dorpjes hebben één of meer kerktorens. Wij vinden die van Deinum het mooist – zeker geen stompe toren…

Met halve wind heb je natuurlijk op een kanaal weinig golfslag. En omdat de kombuis vandaag ook aan de lage kant is kan Ellen zich voor de lunch uitsloven – we eten ei met spek op brood!

En dan verlaten we om half drie het Harinxmakanaal en slaan we linksaf naar Leeuwarden. De eerste stadsbrug die we tegenkomen, de Slauerhoffbrug, is al gelijk een bezienswaardigheid. Ook achteromkijkend een plaatje!

Bruggen zijn hier trouwens sowieso mooi versierd. Op de volgende brug is bij opening bijvoorbeeld een doek met een tekening van Mata Hari te zien. Maar het mooist vinden we de onderkant van de Vrouwenpoortbrug vlakbij de scheve toren Oldenhove.

Na deze brug leggen we aan aan de Prinsentuin. Onhandig alleen dat ze hier ringen hebben om je lijnen door te doen; je moet wel van boord of hulp krijgen van een buurman. In ons geval kwam de schipper van de Marmara al toegesneld.

Lopen door de stad en boodschappen doen. Uiteraard met herinneringen aan de eerdere keren dat we hier waren (onder meer als we met de platbodem verwaaid lagen in Harlingen). Na de boodschappen, via de havenmeester terug naar de Aquamarijn voor een borrel en daarna een vegetarische nasi.

Na het eten lopen we langs het water naar de bioscoop. We gaan naar Soof 3. In de bioscoop vraagt een medewerker al of Ellen ‘me mee heeft weten te krijgen’. De zaal is goed gevuld – maar toch vooral met Friezinnen. De stoelen zijn erg goed en er viel genoeg te lachen. Tevreden en vrolijk liepen we terug door de Prinsentuin naar ons varend huis!