Lekker lang zeilen naar de thuishaven (2 september 2023, Den Oever – Monnickendam, 37,1nm)

Een onrustige nacht omdat de haven niet zo goed beschut is bij oostenwinden. Maar dat is snel vergeten als we wakker worden. Al snel is er ontbijt met een krantje op ons zonneterras. Dat ook nog eens lekker uit de wind ligt.

We doen rustig aan maar rond half elf gooien we de lijnen dan toch los. Soepel varen we de haven uit het IJsselmeer op. Er is oostenwind voorspeld, kracht 2 a 3, die krimpt naar het noordoosten; de ideale wind om naar huis te zeilen. Vooral ook omdat voor morgen een veranderlijke wind wordt voorspeld – dat beloofd meestal geen fijn zeilweer.

En inderdaad staat er nu een kalm oostenwindje. Snel hijsen we de zeilen en zetten een aandewindse koers uit. Na even uitpuffen is het tijd voor koffie. De zon schijnt – maar op het water is het nog wel wat frisser ook omdat de zeilen veel schaduw geven. Toch wordt in het streepje zon dat de zeilen overlaten van de koffie genoten.

Met een kalm vaartje gaan we toch lekker vooruit. We komen natuurlijk weer van alles tegen. Mooiste is toch wel de Zeven Wouden die onder zeil met ons opvaart van Kreupel (een eiland ten noorden van Medemblik) naar Enkhuizen.

Ellen bakt voor de lunch een eitje met ham voor op brood. Dat smaakt goed. Ondertussen naderen we Enkhuizen. En we zijn niet de enige die daar toe op weg zijn. Het Krabbersgat lijkt wel een trechter! Moet daarbij ook nog gijpen om de giek van een oplopende tjalk te ontwijken.

En ook aan bakboord zitten nog schepen. Sommigen, zoals de schipper van de Zeven Wouden, op hun gemak. Andere gehaast, zouden ze soms bang zijn geen plek in de haven te vinden? Het is nog geen drie uur!

Wij varen door naar de sluizen en mogen snel door. Aan de andere kant is het een stuk rustiger. Als de zeilen weer omhoog zijn komt het tempo er pas weer in als we uit de luwte van Enkhuizen zijn. Maar dan is het eigenlijk recht toe recht aan.

Om de saaiheid wat te verdrijven laat het touw van de bolfender los. Een mooie gelegenheid om de man-over-boord manoeuvre te oefenen. Gaat pas de tweede keer helemaal goed waarbij we de motor nodig hebben om voldoende stil te liggen. Maar goed de bolfender is gered!

En dan is het natuurlijk tijd voor een alcoholvrij biertje!

Voor de Gouwzee, op de rede van Volendam, strijken we het grootzeil en gaan we nagenoeg voor de wind op de genua verder. Op het laatste stuk gaat de zon bijna onder. We steken de navigatielichten maar aan.

Kalmpjes varen we de haven in. En ligt de Aquamarijn weer op zijn plek!

Morgen rustig aan. Beetje opruimen, beetje inpakken. En dan naar huis en is de vakantie helaas voorbij!

Kantje Wad (Franeker – Den Oever, 1 sept 2023)

Eindelijk Oosten wind! Daar kunnen we mee thuis komen. Niet vandaag, maar wel tot Den Oever. Nog even over het wad zeilen, dat lijkt ons wat.

Eerst langs de bakker en dan ontbijten. Rond 10 uur varen we weg, het laatste stukje van het Harinxma kanaal moet nog gevaren worden tot de sluis voor Harlingen. In de sluis hebben we een gesprekje met Friezen die naar de waddeneilanden gaan. Als ze horen dat onze boot in Monnickendam ligt willen ze weten hoe het met het fonteinkruid is. Ja, heel goed! Te goed. Maar we vertellen altijd dat er op het Markermeer toch goed te varen is. De sluis uitvarend zien we dat de keersluis voor de binnenhavens van Harlingen zoals verwacht gesloten is vanwege het hoge water. Buiten de haven hijssen we de zeilen. We gaan de boontjes op met een heerlijk windje. Het is er behoorlijk druk met boten die de andere kant op gaan. Een weekendje waddeneiland.

Bij de sluis van Kornwerderzand gaan we deze niet nemen maar gaan we de afsluitdijk volgen aan de waddenkant. Dat is de kortste te nemen route met het meest profijt van de oostenwind. We hebben ook mooi de stroom mee en gaan ondanks de zwakke wind toch rond de 4.5 knoop. Het zonnetje komt ook steeds meer door en we zien heel even een bruinvis.

Van deze kant is ingenieur Lely ook goed te zien. Hij kijkt alleen niet onze kant op maar naar Lelystad. Nou niet het mooiste waar je hier naar kan kijken. De nieuwe dijkversterking ziet er best mooi uit!

De wind neemt steeds meer af en helaas moet toch de motor weer aan. We moeten nog langs een erg ondiep stuk. Het loopt inmiddels tegen laag water aan, en gezien het feit dat het bijna springtij is, is ook het lage water op z’n laagst. We zijn er niet op tijd, of te vroeg, het is maar van welke kant je het bekijkt. 3/4 uur voor laag water lopen we vast. Dan weet je dat je op z’n vroegst 3/4 uur na laag water weer los zal komen. De zeilen die we nog op hadden staan worden gestreken.

En dan is het tijd voor een boek in de zon. We merken dat onze boot steeds iets schuiner komt te liggen, maar dat is prima te doen. Weten we ook hoe onze boot zal droogvallen als we dat nog eens willen.

Er passeren ons een tijd na elkaar twee Noordkapers. Deze steken nog minder diep dan wij, 70 ,80 cm tegenover onze 1.05m. Ze lijken wat leedvermaak te hebben, maar wij hebben helemaal geen leed. Een heerlijke tijstop op het wad, zij het wel het randje van het wad. Geen uitzicht hier op drooggevallen platen.

Na nog een tijdje komt er een motorbootje langs varen. Flink gas geven om door ondieptes te komen. Hij roept nog wat onverstaanbaars naar ons. Hij vaart door, maar we zien heem steeds vast lopen en dan weer heel veel gas geven, veel rondjes draaien en uiteindelijk naar ons terug komen. Hij vertelt dat hij 1.20 steekt (zo is de uitdrukking onder schippers over de diepte van je boot). Hij heeft hier lang gewerkt aan de vernieuwing van de afsluitdijk en hij zou eigenlijk moeten weten waar hij zou kunnen varen. Uiteindelijk vaart hij weg vlak langs de dijk. Wij wachten toch nog maar rustig tot we vanzelf los komen. We kunnen daarna de wel betonde geul zonder problemen vervolgen.

We varen al gauw de buitenhaven van Den Oever in. Van een afstand leek de haven al behoorlijk vol. Wat blijkt, hij ligt vol met Noordkapers die een verenigingsweekend hebben van hun vereniging (vinden we op hun website). Er is voor deze Koopmans geen plek meer in de haven.

Dan maar de Stevin sluis door en de haven aan de binnenzijde proberen. Er gaat net een grote tanker de sluis in en wij mogen niet mee want deze vervoert gevaarlijke stoffen. Met twee andere boten wachten we geduldig tot de sluis voor ons vrij komt.

Na de sluis is meteen de binnenhaven. Ruimte genoeg, geen Noordkaper hier te bekennen. Het is inmiddels 8 uur als we liggen, hebben we er toch weer een lange dag opzitten. Joost kookt nasi. We zien even later nog de mooie bloedrode maan boven de horizon verschijnen.

Fijn Franeker (31 augustus 2023)

De winden waaien niet helemaal in onze richting. En in plaats van worstelen tegen de wind kiezen we ervoor een dagje in Franeker door te brengen. En ook omdat er af en toe pittige buien overtrekken is dat helemaal geen straf!

Maar tussen de ochtendbuien door schijnt de zon. Voor ons reden voor een korte wandeling naar het eerste terras dat open is. Komen we langs de plek die we zolang zochten – Gods’ akker. Verkeer op wielen mag er niet in. Het moet hier wel goed zijn!

Op het terras is er koffie en de onvermijdelijke Oranjekoek. Als we het tweede kopje op hebben vraagt een voorbijganger of het lekker toeven is op het terras. Zeker zeggen wij, wij hebben geen last van wind en de zon schijnt heerlijk. Echter geven we geen garantie voor hoe lang de volgende bui uitblijft. Via de bakker een korte wandeling naar de boot. Net op tijd binnen voor de volgende bui!

Een dag als deze is goed om de voorraden aan te vullen. Dus we lopen naar de Albert Heijn en komen een oud-collega van Ellen tegen voor een kort gesprek. In de winkel laden we onze kar vol en met volle rugzakken wandelen we terug.

Ook de watertank moet weer gevuld. We zien een kraan maar geen slang. Toch was de buurman gister even bezig met een slang – zou die ergens verstopt zijn. En na enig speurwerk blijkt die inderdaad achter een luik te zitten. Opgelucht laten we de tank volstromen. (Later maak ik ook nog het wierfilter schoon.) Als de havenmeester later het havengeld komt innen verteld hij Ellen waar we de slang kunnen vinden.

Franeker is ook de stad van het oudste werkende planetarium ter wereld. Ik was er eerder (al zeker twee keer) maar het kan het nu toch niet laten om nog eens te gaan. Ellen zal ondertussen de plaatselijke middenstand ondersteunen!

Een kleine tegenvaller is dat ik er niet met mijn museumjaarkaart in mag. Maar een toegangsprijs van EUR 6 houdt mij niet tegen. En dan loop ik langs allerlei telescopen, navigatiemiddelen, filmpjes (met ook André Kuipers) tot het tijd is voor de toelichting in de woonkamer van wolkammer Eise Esinga.

Ik maak me maar niet bekend als iemand die iets van Sterrenkunde heeft gestudeerd. Hoef ik ook niet de planeten in het planetarium in de juiste volgorde (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) op te noemen. Weet wel – door de foto’s van Ellen – dat het bijna volle maan is – en dat geeft het planetarium ook aan.

Na de uitleg ook nog even naar de bovenkant van het plafond gekeken. Uiteraard op zolder.

Terug op de boot is er ook tijd voor een puzzel en een boek. Voor het eten gaan we naar De Doelen. Tot mijn genoegen zijn er mosselen. En Ellen eet voor het eerst een stuk zeewolf. Het smaakt ons!

Als we terug op de boot naar buiten kijken blijkt de maan inderdaad vol. Precies zoals Eise Esinga had berekend!

Koude molentocht (Schiermonnikoog – Franeker, 30 aug 2023)

De Westenwind blijft nog even waaien. Afgelopen dagen hield de wind zich koest, wat fijn is als je aan land bent. Vannacht begon de wind al aan te trekken. Hij blaast nu uit het zuiden maar in de middag draait hij weer naar het westen. We hebben besloten om binnendoor, dus via het Lauwersmeer en Leeuwarden richting Harlingen te gaan. We zien wel hoe ver we komen. Harlingen geeft wel de mogelijkheid alsnog het wad weer op te gaan als de wind gunstiger wordt.

We vertrekken om 9 uur, 1.5 uur voor hoog water. Helaas liggen we met de zuidenwind aan lagerwal en de stroming duwt ons ook tegen de steiger op. Een buurman helpt wat afduwen, dat is fijn.

Het is koud op het wad. Een aantal Duitse boten komen ons al zeilend tegemoet. Die hebben fijne wind om naar huis te zeilen! We komen aan bij de sluis, waar al een paar boten wachten op een opening. Die komt er al gauw. Na de sluis varen we meteen naar de jachthaven die daar achter ligt. Er zou daar een dieseltank zijn. We moeten nu eindelijk de tank weer eens vol gooien, dan hebben we de rest van de vakantie geen zorgen meer daarover. Tot onze verbazing gaat er maar 70 liter in. ‘s Avonds rekenen we uit wat ons verbruik dan moet zijn. We hebben eindelijk eens netjes de motoruren bijgehouden sinds het tanken bij ons in de haven. Het klopt dat we een verbruik hebben van 2.5 liter per uur, zoals ons ook was verteld toen we de boot kochten. Voor de zekerheid hadden we gerekend met 3 liter per uur. Dat hoeft dus niet.

Als we het Lauwersmeer over zijn varen we de Frieze wateren op. Op de waterkaart van Friesland staat: Niets zo fris als het Friese water is. Nou, brr, daar komt een koude wind bij en geregeld regen uit de hemel. Het Friese land is erg mooi, maar onder deze omstandigheden geniet je daar iets minder van.

We komen door Dokkum. Mooi die twee molens die daar staan. Ze houden hier nog steeds van bruggeld innen via een klompje. Joost en ik kunnen allebei een keer een klompje vullen. Krijgen we daar geen ruzie over.

We komen onderweg meer molens tegen.

En een bijzonder moderne met wel acht wieken!

En natuurlijk het wereldberoemde bruggetje van Barthlehiem. Terwijl ik er een foto van maak roept een van de fietsers die er bovenop staan naar ons dat dit het bruggetje van Barthlehiem is. Tja, snuggere, het staat er zelfs op! Maar ja, dat kon hij niet zien.

We komen rond 17 uur aan bij Leeuwarden. De bruggen worden daar niet bediend tussen 16 en 18 uur. Dus leggen we aan en kunnen even binnen warm worden en uitrusten. Vooral Joost die toch de meeste tijd aan het roer staat.

Dan gaan we in colonne door het centrum van Leeuwarden. Vorig jaar hebben we daar nog fijn gelegen.

Nu hebben we andere plannen. We willen nog even door tot Franeker. Daar kan je ook prima liggen. Dan zijn we de volgende dag vrij snel bij Harlingen en het wad weer op.

Heerlijk als we rond half negen eenmaal liggen en de stroom hebben aangesloten. Ik kook een supersnelle en lekkere Raasdonders met spek. Dat gaat er na zo’n dag wel in.
Wat zullen we straks weer lekker slapen. Hoewel het even wennen is na al die autoloze eilanden dat er hier auto’s langs rijden.

Rustdag op Schiermonnikoog (29 augustus 2023)

Het bevalt ons goed op Schiermonnikoog en daarom blijven we nog een dagje. In de ochtend lekker rustig aan met rustig ontbijt, koffie en boodschappen. We bakken een eitje voor de lunch en kijken rond in de haven.

Na de lunch gaan we dan toch op pad. We willen de westkant van het eiland ook eens goed bekijken. Bij de eerste fotostop wordt op kleurrijke wijze landbouw bedreven.

We fietsen verder naar de Westerplas. Door de daar aanwezige vogelhut kennelijk een vogelaars paradijs. En dat klopt. Heel veel lepelaars – die je gewoon vanaf het fietspad kan fotograferen.

En dan trappen we even door tot voorbij de camping en gaan daar het strand op. De één zit graag tegen de duinen aan; de ander verkiest een rustplek op het strand.

Uiteraard een weids uitzicht over zee. Een enkele badgast gaat zwemmen aangemoedigd door een zonnetje dat doorbreekt. Ik heb meer oog voor de schepen in het verkeersscheidingsstelsel.

Hierna stappen we weer op de fiets. We moeten toch ook de witte vuurtoren van dichtbij gaan bekijken.

Hoewel, vuurtoren? Deze Zuidertoren is al in in 1909 gedoofd en heeft daarna ook als watertoren gediend. Wel leuk dat er een Monnik als windwijzer opstaat!

En met wat moeite lukt het ons de rode Noordertoren samen met de Zuidertoren op de foto te krijgen. Beide zijn even oud (uit 1853). Maar de rode toren wordt nog gebruikt (met lichtpatroon Fl(4) W 20s) en is zelfs permanent bemand als zeeverkeerspost voor de Oostelijke Waddenzee. Als we hier varen luisteren we via de marifoon naar ze op kanaal 5.

Daarna fietsen we nog even door het dorp en zien waar Schiermonnikoogers wonen. We leveren de fietsen in, doen een laatste boodschap en wandelen naar de haven. Daar wacht een rustige namiddag met een boek.

Na eten, afwas en koffie gaan we douchen. En nu luisteren we naar Katie Melua, drinken een Fanta of thee en eten een chipje.